Ojców Naszych

 

WIARA ŚWIĘTA

 

(mały katechizm)

 

KS. ZYGMUNT CHEŁMICKI

 

–––––

 

CZĘŚĆ TRZECIA

 

O ŁASCE

 

Pytanie: Czy człowiek o własnych siłach może pozyskać zbawienie?

 

Odpowiedź: Nie, lecz potrzebuje do tego jeszcze łaski Boskiej.

 

P. Co to jest łaska?

 

O. Jest to dar i pomoc nadprzyrodzona, której nam Bóg ku zbawieniu naszemu udziela, z dobroci swojej, dla zasług Chrystusa Pana.

 

P. Jaka jest łaska?

 

O. Głównie dwojaka: usprawiedliwiająca i czynna.

 

P. Co to jest łaska usprawiedliwiająca?

 

O. Jest to ta łaska, która z grzeszników czyni nas sprawiedliwymi, dziećmi Boga, dziedzicami królestwa niebieskiego.

 

P. Co to jest łaska czynna?

 

O. Jest to ta łaska, przez którą Bóg pomnaża w nas łaskę swoją i daje nam siły do spełniania uczynków, zasługujących na królestwo niebieskie.

 

P. Ile łaski udziela Pan Bóg?

 

O. Tyle każdemu człowiekowi, ile potrzeba, aby był zbawiony.

 

P. Przez co udziela nam Pan Bóg łaskę?

 

O. Przez Sakramenty święte.

 

P. Co to jest Sakrament?

 

O. Znak widzialny, od Jezusa Chrystusa ustanowiony, przez który odbieramy łaskę Boską niewidzialną i wewnętrzne uświęcenie.

 

P. Ile jest Sakramentów?

 

O. Siedem (zob. Pacierz).

 

P. Jak się dzielą?

 

O. Na Sakramenty żywych i umarłych, oraz na Sakramenty, które raz i te, które wielokrotnie w życiu przyjmować można.

 

P. Co to są Sakramenty żywych?

 

O. Są to te Sakramenty, które dają i pomnażają w nas łaskę czynną, tj. które, będąc bez grzechu, czyli żywymi na duszy, przyjmować można.

 

P. Co to są Sakramenty umarłych?

 

O. Są to te Sakramenty, które udzielają nam łaskę usprawiedliwiającą, czyli odpuszczają nam grzechy śmiertelne, przez które byliśmy umarłymi na duszy.

 

P. Które są Sakramenty żywych?

 

O. Bierzmowanie, Ciało i Krew Pańska, Ostatnie Namaszczenie, Kapłaństwo i Małżeństwo.

 

P. Które są Sakramenty umarłych?

 

O. Chrzest i Pokuta.

 

P. Które Sakramenty raz tylko w życiu przyjmować można, a które częściej?

 

O. Raz tylko w życiu przyjmować można: Chrzest, Bierzmowanie i Kapłaństwo, częściej zaś: Pokutę, Ciało i Krew Pańską, Ostatnie Namaszczenie i Małżeństwo.

 

P. Co to jest Chrzest?

 

O. Sakrament, który gładzi grzech pierworodny i wszystkie grzechy przed Chrztem popełnione, czyni nas dziećmi Boga, dziedzicami Królestwa niebieskiego i członkami Kościoła Świętego.

 

P. Kto chrzcić może?

 

O. Zazwyczaj tylko kapłani, w razie jednak nagłej potrzeby, każdy człowiek, byleby, polewając naturalną wodą głowę, mówił jednocześnie: "Ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego" i miał intencję dokonania Chrztu Świętego.

 

P. Co to jest Bierzmowanie?

 

O. Sakrament, przez który odbieramy Ducha Świętego z pełnością darów Jego na wzmocnienie Wiary, aby ją odważnie wyznawać i wytrwale według niej żyć.

 

P. Ile jest darów Ducha Świętego?

 

O. Siedem (zob. Pacierz).

 

P. Kto udziela Bierzmowania?

 

O. Biskupi, jako następcy Apostołów, jednakże, gdy tego wymaga potrzeba, może Papież dać tę moc i kapłanom, zwłaszcza misjonarzom w dzikich krajach, gdzie nie ma biskupów.

 

P. Jak się przygotować do godnego przyjęcia Bierzmowania?

 

O. Potrzeba przede wszystkim być w stanie łaski, tj.: sumienie swoje przez Spowiedź z grzechów oczyścić, zapoznać się z najgłówniejszymi prawdami Wiary, wreszcie przy samym Bierzmowaniu nie oddalać się z kościoła, dopóki Biskup nie udzieli bierzmowanym błogosławieństwa.

 

P. Co to jest Pokuta?

 

O. Sakrament, w którym dostępujemy odpuszczenia grzechów po Chrzcie Świętym popełnionych.

 

P. Kto może udzielać Sakramentu Pokuty?

 

O. Biskupi i kapłani, którym Chrystus Pan w osobie Apostołów dał władzę odpuszczania grzechów, mówiąc: "których odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, których zatrzymacie, są im zatrzymane".

 

P. Ile jest warunków do godnego przyjęcia Sakramentu Pokuty?

 

O. Pięć (zob. Pacierz).

 

P. Co to jest rachunek sumienia?

 

O. Skrzętne i pilne przypomnienie sobie grzechów od dojścia do rozumu, lub od ostatniej dobrze odprawionej Spowiedzi popełnionych.

 

P. Co to jest żal za grzechy?

 

O. Boleść duszy i obrzydzenie sobie wszystkich grzechów popełnionych, z uwagi, żeśmy przez nie Boga obrazili i żywot wieczny utracili.

 

P. Co to jest mocne postanowienie poprawy?

 

O. Szczera wola życie swoje poprawić i już więcej nie grzeszyć.

 

P. Co to jest Spowiedź?

 

O. Pokorne oskarżenie się przed kapłanem z grzechów popełnionych, w celu otrzymania od niego rozgrzeszenia.

 

P. Które są przymioty dobrej Spowiedzi?

 

O. Powinna być pokorna, szczera i całkowita, tj. obejmować przynajmniej wszystkie grzechy ciężkie, któreśmy sobie po pilnym rachunku sumienia przypomnieli wraz z ich liczbą i okolicznościami.

 

P. Jak się nazywa Spowiedź, której z naszej winy brakuje jednego z tych przymiotów?

 

O. Świętokradzka. Jest ona najcięższą obrazą Pana Boga i nie tylko odpuszczenia grzechów nie daje, ale nadto unieważnia wszystkie następne Spowiedzi, dopóki nie zostanie naprawioną.

 

P. Co to jest zadośćuczynienie?

 

O. Wierne odprawienie pokuty przez spowiednika naznaczonej i wynagrodzenie zniewagi przez grzech Bogu, oraz krzywdy bliźniemu wyrządzonej.

 

P. Co to jest Odpust?

 

O. Darowanie kar doczesnych za grzechy, które mieliśmy odpokutować albo tu na ziemi, albo w czyśćcu.

 

P. Kto ma władzę udzielania Odpustów?

 

O. Kościół, który ją otrzymał od Chrystusa Pana.

 

P. Co to jest Sakrament Ciała i Krwi Pańskiej?

 

O. Jest to najświętszy i największy Sakrament ustanowiony przez Chrystusa Pana na ostatniej wieczerzy, w którym przez słowa kapłana chleb i wino przeistaczają się w prawdziwe Ciało i prawdziwą Krew Pana Jezusa.

 

P. Kiedy dokonywa się to przeistoczenie Sakramentalne?

 

O. Podczas Mszy Świętej.

 

P. Czy Pan Jezus jest obecny całkowicie pod każdą postacią?

 

O. Jest obecny całkowicie i żywy nie tylko pod każdą postacią, ale i pod każdą najdrobniejszą cząstką postaci.

 

P. Jak się nazywa przyjmowanie Sakramentu Ciała i Krwi Pańskiej?

 

O. Komunią Świętą.

 

P. Jak się należy przygotować do Komunii Świętej pod względem duszy i ciała?

 

O. Pod względem duszy trzeba przede wszystkim być w stanie łaski, tj. mieć duszę nieobciążoną grzechem śmiertelnym i dlatego należy się wprzódy wyspowiadać, mieć żywą wiarę i chęć przyjęcia Pana Jezusa. Pod względem zaś ciała trzeba od północy być na czczo, tj. ani jeść ani pić. Chorzy tylko, przyjmujący Komunię Świętą jako wiatyk, nie potrzebują być na czczo.

 

P. Co jeszcze należy uczynić dla godnego przyjęcia Komunii Świętej?

 

O. Potrzeba zachować w odzieży czystość i skromność, a w całym ułożeniu największą pobożność.

 

P. Co to jest Msza Święta?

 

O. Jest to ofiara nowego Zakonu, w której Pan Jezus przez ręce kapłańskie ofiaruje się za nas Ojcu Niebieskiemu w sposób niekrwawy pod postacią chleba i wina, tak samo, jak niegdyś w sposób krwawy ofiarował się na krzyżu.

 

P. W wielorakim celu ofiarowuje się Msza Święta Panu Bogu?

 

O. W czworakim: dla uwielbienia Jego majestatu, dla dziękczynienia za odebrane łaski i dobrodziejstwa, dla przebłagania Go za zniewagi wyrządzone przez grzechy nasze, dla uproszenia pomocy w potrzebach duszy i ciała.

 

P. Co to jest ostatnie Olejem Świętym Namaszczenie?

 

O. Sakrament ustanowiony przez Pana Jezusa na to, aby chory, przez namaszczenie Olejem Świętym i modlitwę kapłana, odebrał łaskę Boską ku zdrowiu duszy, a gdy to do zbawienia jego potrzeba, i ku zdrowiu ciała.

 

P. Co sprawia ten Sakrament?

 

O. Pomnaża łaskę Boską, odpuszcza grzechy powszednie i te śmiertelne, z których chory nie mógł się wyspowiadać a za które gorąco żałuje, gładzi resztki grzechów odpuszczonych, jako to kary doczesne oraz słabość woli, grzeszne skłonności serca, które z popełnionych grzechów wypływają, wzmacnia w cierpieniach i dodaje siły do znoszenia ich z poddaniem się i spokojem ducha.

 

P. Co to jest Kapłaństwo?

 

O. Sakrament, przez który przyjmującym go Bóg udziela władzy do sprawowania najświętszej Ofiary, udzielania Sakramentów Świętych, oraz łaski szczególnej do dobrego spełniania onej władzy.

 

P. Co winni wierni kapłanom?

 

O. Jako zastępcom Boga i szafarzom Jego łask, winni wierni kapłanom głęboki szacunek i żywą wdzięczność za otrzymane dobrodziejstwa, które odbierają za ich pośrednictwem, ze względu zaś na ich władzę, jaką od Boga otrzymali, uległość i posłuszeństwo.

 

P. Co to jest Małżeństwo?

 

O. Sakrament, który pomnaża łaskę Boską i udziela małżonkom łask potrzebnych do uświątobliwienia się i wiernego wypełniania obowiązków stanu małżeńskiego.

 

P. Czy małżeństwo może być rozerwane?

 

O. Małżeństwo ważne może rozerwać tylko śmierć.

 

P. Jakie są obowiązki małżonków?

 

O. Mąż jest przełożonym niewiasty, ale jego władza powinna być łagodna i słodka, powinien miłować żonę, jak Chrystus Kościół umiłował i życie swe zań oddał, oraz starać się o jej utrzymanie i wyżywienie. Niewiasta ma być mężowi swemu uległa, łagodna, miłująca, i pilne mieć staranie o dom swój.

 

P. Co to jest modlitwa?

 

O. Jest to podniesienie myśli i serca do Pana Boga dla oddania Mu czci należnej i uproszenia sobie łask potrzebnych.

 

P. Czy modlitwa jest potrzebna?

 

O. Jest każdemu człowiekowi koniecznie do zbawienia potrzebna, albowiem po Sakramentach Świętych jest drugim środkiem do otrzymania łaski Bożej i kluczem, który niebo otwiera.

 

P. Jak modlić się należy?

 

O. Z uwagą, pokornie, z ufnością i wytrwałością.

 

P. O co modlić się należy?

 

O. Przede wszystkim o to, co nam do zbawienia potrzebne. Można też prosić o rzeczy doczesne, lecz o tyle, o ile nie przeszkadzają wiecznym.

 

P. Która jest najprzedniejsza i najpiękniejsza modlitwa każdego chrześcijanina?

 

O. "Ojcze nasz", której nas nauczył sam Pan Jezus. Oprócz tego jest "Zdrowaś Maryjo" (zob. Pacierz). Są także inne piękne modlitwy, zalecone przez Kościół, do Najświętszej Maryi Panny i Świętych Pańskich.

 

–––––––––

 

 

Ojców Naszych Wiara Święta. Katechizm przystępnie wyłożony i przykładami objaśniony. Przejrzał, poprawił i streszczeniem uzupełnił Ks. Zygmunt Chełmicki. Wydanie nowe. Warszawa [1906], ss. 31-38.

 

 

( PDF )

  

© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Cracovia MMIV, Kraków 2004

Powrót do spisu treści małego katechizmu

Ojców naszych Wiara Święta

POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: