Domine memento mei cum veneris in Regnum Tuum
 

Cytaty Ultra montes

 

Od Redakcji: Poniżej zamieszczamy zbiór cytatów, które znajdowały się na czołówce Strony podczas kolejnych aktualizacji począwszy od 2004 r.

 

* * * * * * * * * * * * *

Non est vera libertas nisi in Sola Ecclesia Catholica.

 

* * * * * * * * * * * * *

Każdą rzecz zowię, jaką jest: figę figą, motykę motyką, a heretyka heretykiem.

(Kard. Stanisław Hozjusz).

 

* * * * * * * * * * * * *

Doświadczenie uczy, iż aktorzy, mający wolność szkodzenia, harde podnoszą głowy i jadem kacerstwa zarażają wszystkie członki Ciała Chrystusowego.

(Św. Grzegorz Wielki, Papież).

 

* * * * * * * * * * * * *

Quaerent Judaei gloriam, quae ab invicem est: ego hanc requiram, quae a solo Deo est.

(De imitatione Christi III, 40).

-------------------

Niechaj żydzi szukają tej chwały, której człowiek człowiekowi udziela, ja szukam tej tylko, która jest od Boga samego.

(O naśladowaniu Chrystusa III, 40).

 

* * * * * * * * * * * * *

Non est aliter sentiendum quam sentit Ecclesia Romana.

(Joannes Duns Scotus OFM).

-------------------

Nie inaczej należy myśleć, tylko tak jak Kościół Rzymski.

(Jan Duns Szkot OFM).

 

* * * * * * * * * * * * *

Si haeretici sunt, Christiani esse non possunt.

(Tertullianus).

-------------------

Ci, którzy są heretykami, nie mogą być jednocześnie Chrześcijanami.

(Tertulian).

 

* * * * * * * * * * * * *

Cum omnis haeresis ex novitate orta sit, ut hoc se titulo dignam ostendat, nunquam ab innovando desistit.

(S. Hilarius Pictaviensis ad Constantium Augustum).

-------------------

Ponieważ wszelka herezja początek swój wzięła z nowości, dlatego aby się okazała godną tej nazwy, nigdy nie zaprzestaje wprowadzać innowacji.

(Św. Hilary z Poitiers. Z listu do cesarza Konstancjusza – arianina).

 

* * * * * * * * * * * * *

Igitur, si consurrexistis cum Christo, quae sursum sunt quaerite, ubi Christus est in dextera Dei sedens: quae sursum sunt sapite, non quae super terram.

(S. Paulus Apostolus ad Colossenses III, 1).

-------------------

Przeto jeśliście współ powstali z Chrystusem, co w górze jest, szukajcie, gdzie Chrystus jest na prawicy Bożej siedzący; co w górze jest, miłujcie, nie co na ziemi.

(Św. Paweł Apostoł w liście do Kolosan III, 1).

 

* * * * * * * * * * * * *

Surgent enim pseudochristi et pseudoprophetae, et dabunt signa magna et prodigia: ita ut in errorem inducantur, si fieri potest, etiam electi. Ecce praedixi vobis.

(Verba Domini nostri Jesu Christi, Matt. XXIV, 24).

-------------------

Powstaną bowiem fałszywi chrystusowie i fałszywi prorocy, i czynić będą znaki wielkie i cuda, tak aby w błąd byli wprowadzeni (jeśli to być może) nawet i wybrani. Otom wam przepowiedział.

(Słowa Pana naszego Jezusa Chrystusa, Mt. XXIV, 24).

 

Komentarz: Powstaną przed końcem świata, za czasów Antychrysta (2 Tes. II, 9-10). – Czynić będą... cuda. Mocą szatana, który, znając ukryte siły przyrody, może działać własną siłą rzeczy nadzwyczajne, mogące w oczach ludzi uchodzić za prawdziwe cuda. – Jeśli to być może. Nadzwyczajne dziwy szatańskie będą tego rodzaju, że nawet wybrańcy Boży ulegliby ich czarowi, gdyby Bóg swą łaską nie wspierał ich i nie oświecał. – Otom wam przepowiedział. Ta okoliczność powinna wiernych szczególniej krzepić w dniu klęski. (Ks. Władysław Szczepański SI).

 

* * * * * * * * * * * * *

Nam ejusmodi pseudoapostoli sunt operarii subdoli, transfigurantes se in apostolos Christi. Et non mirum, ipse enim Satanas transfigurat se in angelum lucis. Non est ergo magnum, si ministri ejus transfigurentur velut ministri justitiae; quorum finis erit secundum opera ipsorum.

(S. Paulus Apostolus, 2 Cor. XI, 13-15).

-------------------

Bo tego rodzaju fałszywi apostołowie – to pracownicy zdradliwi, przedzierzgający się w apostołów Chrystusowych. I nic dziwnego, bo i sam szatan przybiera postać anioła światłości. Nic tedy wielkiego, jeśli jego słudzy przybierają postać sług sprawiedliwości, których koniec będzie według uczynków ich.

(Św. Paweł Apostoł, 2 Kor. XI, 13-15).

 

* * * * * * * * * * * * *

Nolite jugum ducere cum infidelibus; quae enim participatio justitiae cum iniquitate? aut quae societas luci ad tenebras? Quae autem conventio Christi ad Belial? aut quae pars fideli cum infideli? Qui autem consensus templo Dei cum idolis?

(S. Paulus Apostolus, 2 Cor. VI, 14-16).

-------------------

Nie wprzęgajcie się w jarzmo z niewiernymi. Cóż bowiem za uczestnictwo sprawiedliwości z nieprawością? Albo co za łączność światła z ciemnością? Lub co za ugoda Chrystusa z Belialem? Albo co za udział wiernego z niewiernymi? I co za zgoda Kościoła Bożego z bałwanami?

(Św. Paweł Apostoł, 2 Kor. VI, 14-16).

 

* * * * * * * * * * * * *

Quicumque vult salvus esse, ante omnia opus est ut teneat catholicam fidem.

(Symbolum fidei catholicae s. Athanasio adscriptum).

-------------------

Ktokolwiek pragnie być zbawiony, przede wszystkim winien się trzymać katolickiej wiary.

(Wyznanie wiary św. Atanazego).

 

* * * * * * * * * * * * *

Verumtamen Filius hominis veniens, putas, inveniet fidem in terra?

(Verba Domini nostri Jesu Christi, Luc. XVIII, 8).

-------------------

Wszelako Syn Człowieczy gdy przyjdzie, czyż znajdzie wiarę na ziemi?

(Słowa Pana naszego Jezusa Chrystusa, Łk. XVIII, 8).

 

Komentarz: W czasach ostatecznych rzadka będzie wiara, mała gromadka wiernych ginąć będzie wśród wielkich rzesz niewierzących. (Abp Antoni Szlagowski).

 

* * * * * * * * * * * * *

Firmissime tene, et nullatenus dubites, non solum omnes Paganos, sed et omnes Judaeos, et omnes haereticos atque schismaticos, qui extra Ecclesiam catholicam praesentem finiunt vitam, in ignem aeternum ituros, qui paratus est diabolo et angelis ejus (Matth. XXV, 41).

(S. Fulgentius Ruspensis Episcopus, De fide ad Petrum. Caput XXXVIII, seu Reg. XXXV: Damnandi).

-------------------

Jak najmocniej się tego trzymaj i bynajmniej nie wątp, iż nie tylko wszyscy poganie, lecz również wszyscy Żydzi i wszyscy heretycy i schizmatycy, którzy poza Kościołem katolickim teraźniejsze kończą życie, pójdą w ogień wieczny, zgotowany szatanowi i aniołom jego (Mt. XXV, 41).

(Św. Fulgencjusz z Ruspe Biskup († 533), O wierze do Piotra. Rozdział XXXVIII, 35 reguła: Skazani na potępienie).

 

* * * * * * * * * * * * *

Praeliantes nos et fidei congressione pugnantes spectat Deus, spectant Angeli ejus, spectat et Christus. Quanta est gloriae dignitas et quanta felicitas praesente Deo congredi et Christo judice coronari!

(S. Cyprianus Episcopus et Martyr, Epistola ad Thibaritanos. De exhortatione martyrii).

-------------------

Gdy tu walczymy za naszą wiarę, patrzy na nas Bóg, patrzy Chrystus, patrzą aniołowie! Jakaż chluba, jakie szczęście wobec takich widzów walczyć i zwyciężyć!

(Św. Cyprian Biskup i Męczennik († 258), List do ludności w Thibaris. Zachęta do wierności i wytrwania w zbliżającym się prześladowaniu).

 

* * * * * * * * * * * * *

Nos Christiani, philosophi non verbis, sed factis sumus; nec vestitu sapientiam, sed veritate praeferimus: Virtutum conscientiam magis quam jactantiam novimus: non loquimur magna, sed vivimus quasi servi et cultores Dei.

(S. Cyprianus Episcopus et Martyr, De bono patientiae).

-------------------

My chrześcijanie, filozofami nie ze słów, ale z czynów jesteśmy; mądrość nie na pozorach, ale na prawdzie opieramy; z cnót się nie przechwalamy, ale je w sercu pielęgnujemy; na słowa się nie sadzimy, ale jak słudzy i czciciele Boga żyjemy.

(Św. Cyprian Biskup i Męczennik († 258), O pożytku cierpliwości).

 

* * * * * * * * * * * * *

Damasci sancti Petri Mavimeni, qui, cum diceret Arabibus quibusdam, ad se aegrotum venientibus: "Omnis qui fidem Christianam catholicam non amplectitur, damnatus est, sicut et Mahumet, psudopropheta vester", ab illis est necatus.

(Martyrologium Romanum, Nono Kalendas Martii).

-------------------

W Damaszku świętego Piotra z Majumy. Kiedy do Arabów odwiedzających go w czasie choroby powiedział: "Każdy, kto nie chce przyjąć wiary chrześcijańskiej katolickiej, będzie potępiony, jak i Mahomet, wasz prorok fałszywy" został przez nich zamordowany († 743).

(Martyrologium rzymskie, 21 lutego).

 

* * * * * * * * * * * * *

Itaque excommunicationi latae sententiae speciali modo Romano Pontifici reservatae subiacere declaramus:

I. Omnes a christiana fide apostatas, et omnes ac singulos haereticos, quocumque nomine censeantur, et cuiuscumque sectae existant, eisque credentes, eorumque receptores, fautores, ac generaliter quoslibet illorum defensores.

(Pius Papa IX, Constitutio Apostolicae Sedis).

-------------------

I. Wyklinamy wszystkich odstępców od wiary chrześcijańskiej i wszystkich heretyków razem i każdego z osobna, jakiegokolwiek są imienia i do jakiejkolwiek sekty należą, i tych, co im wiarę dawają, co ich u siebie przyjmują, co ich popierają i ogółem wszystkich, co ich biorą w obronę.

(Papież Pius IX, Konstytucja Apostolicae Sedis z dnia 12 października 1869).

 

* * * * * * * * * * * * *

Sicut Evam decepit serpens promittendo, quod non habebat; sic Haeretici praetendentes majorem agnitionem in mortem demergunt sibi credentes.

(S. Irenaeus Episcopus et Martyr, Adversus Haereses).

-------------------

Tak jak Ewę zwiódł wąż obiecując to, czego nie posiadał; tak heretycy ofiarowując wyższe poznanie, pogrążają w śmierci tych, którzy im wierzą.

(Św. Ireneusz Biskup i Męczennik († 202), Przeciw herezjom).

 

* * * * * * * * * * * * *

Habere jam non potest Deum patrem, qui Ecclesiam non habet matrem... Deus unus est, et Christus unus, et una Ecclesia ejus, et fides una, et plebs una in solidam corporis unitatem concordiae glutino copulata.

(S. Cyprianus Episcopus et Martyr, De Catholicae Ecclesiae unitate).

-------------------

Nie może ten mieć Boga za ojca, kto nie ma Kościoła za matkę... Jeden jest Bóg i Chrystus jeden i jeden Kościół Jego i wiara jedna i lud jeden w silną jedność ciała związkiem zgody złączony.

(Św. Cyprian Biskup i Męczennik († 258), O jedności Kościoła katolickiego).

 

* * * * * * * * * * * * *

Omnes Christiani fideles huiusmodi opiniones, quae fidei doctrinae contrariae esse cognoscuntur, maxime si ab Ecclesia reprobatae fuerint, non solum prohibentur tamquam legitimas scientiae conclusiones defendere, sed pro erroribus potius, qui fallacem veritatis speciem prae se ferant, habere tenentur omnino.

(Concilium Vaticanum (1870), Constitutio dogmatica de fide catholica, Cap. 4).

-------------------

Nauk wierze przeciwnych, zwłaszcza, jeśli przez Kościół potępione zostały, nie tylko nie wolno wiernym bronić jako rzeczywistych zdobyczy wiedzy, ale owszem obowiązani są ściśle mieć je za błędy pod złudnym pozorem prawdy ukryte.

(Sobór Watykański (1870), Konstytucja dogmatyczna o wierze katolickiej, Rozdz. 4).

 

* * * * * * * * * * * * *

Morbus quem curare volumus, haeresis est, vita mala, ira et indignatio Dei: morbus animi non corporis, causa hujus morbi est peccatum nostrum. Igitur curatio est instituenda a remotione peccati. Quamobrem ad placandam iram indignationemque Domini primum est remedium, ut ad Dominum, a quo aversi eramus, ex toto corde, et ex tota mente convertamur.

(Synodus Archidioecesana Gnesnensis praesidente Stanislao Karnkowski Archiepiscopo Gnesnensi et Primate Regni Poloniae Lovicii Anno Domini MDLXXXIII celebrata. – Verba Primatis).

-------------------

Choroba którą chcemy uleczyć, to herezja, złe życie, gniew i niełaska Boga: choroba duszy nie ciała, przyczyną tej choroby jest grzech nasz. Przeto leczenie należy zaprowadzić od usunięcia grzechu. Dlatego też dla przejednania gniewu i niełaski Pana pierwszym lekarstwem jest, abyśmy z całego serca i z całego umysłu nawrócili się do Pana, od którego się odwróciliśmy.

(Synod Archidiecezjalny Gnieźnieński odbyty w Łowiczu Roku Pańskiego 1583 pod przewodnictwem Arcybiskupa Gnieźnieńskiego i Prymasa Królestwa Polskiego Stanisława Karnkowskiego. – Słowa Prymasa).

 

* * * * * * * * * * * * *

Niechaj nam heretycy nie wyjeżdżają z swymi męczennikami: nie katownie podjęte czynią męczennikami, ale przyczyna dla której cierpią (Martyrem facit non poena, sed causa. – S. Aug. Epist. ad Festum). Nikt nie zasługuje na ten chwalebny tytuł, tylko ten, który umiera dla obrony wiary, albo sprawiedliwości. Któżby go przyznał owym nieszczęśnikom, co tracą życie za swoje zbrodnie?

(O. Mikołaj Jamin OSB, Myśli ściągające się do błędów tegoczesnych, Dział XIII: O Herezji, nr XII).

 

* * * * * * * * * * * * *

Można się zaprzeć wiary wprost i niewprost. Wprost zapiera się człowiek wiary, gdy się bez ogródki wypiera wiary słowami; niewprost zaś zapiera jej się, gdy pełni takie uczynki, które albo ze swej natury albo ze zwyczaju są wyrazem fałszywej religii np. klękanie przed bałwanem, udział w religijnych obrzędach heretyków (communio in sacris cum haereticis vel infidelibus) itp.

(Bp Konrad Martin, Katolicka nauka obyczajów, Wyznanie wiary – professio fidei).

 

* * * * * * * * * * * * *

Puer natus est nobis, et filius datus est nobis: cujus imperium super humerum ejus: et vocabitur nomen ejus, magni consilii Angelus.

(Missale Romanum. Introitus de Missa in die Nativitatis Domini).

-------------------

Dzieciątko się nam narodziło i Syn jest nam dany. Na Jego ramionach władza królewska; a Jego imię: Wielkiej Rady Wysłannik.

(Mszał rzymski. Introit z Mszy w dzień Bożego Narodzenia).

 

* * * * * * * * * * * * *

Neque enim quaero intelligere ut credam, sed credo ut intelligam.

(S. Anselmus Cantuariensis).

-------------------

Nie szperam abym dopiero uwierzył, lecz wierzę abym rozumiał.

(Św. Anzelm z Canterbury).

 

* * * * * * * * * * * * *

Należałoby wspólnie obmyśleć środki, by przywrócić sławę ojców, pasterzy Kościoła polskiego. Pracowali skrzętnie na każdym polu, i wiano nam piękne zostawili. Czyż wszystka ich robota, nawet z imieniem, ma iść w zapomnienie? Transit memoria cum sonitu?

("Tygodnik Katolicki", 1872).

 

* * * * * * * * * * * * *

Considera tenebras, quibus nunc multi laborant Ethnici, Judaei, Haeretici, qui carent lumine fidei, compatere illis, accendere desiderio eos educendi ex illis, gratias age Deo, si tu ex illis eductus es, et vide, quid Deo debeas pro hoc lumine, sine quo impossibile est placere Deo et salvari.

(P. Nicolaus Lancicius SI, De piis erga Deum et Coelites affectibus. Insinuatis in quaternis punctis meditationum pro singulis diebus totius anni).

-------------------

Rozważ ciemności, w których obecnie znajdują się liczni poganie, żydzi, heretycy, którzy nie mają światła wiary, współczuj im, zapal się pragnieniem wyprowadzenia ich z tych ciemności, dzięki czyń Bogu, jeśli ty z nich zostałeś wyprowadzony, i zastanów się, co winieneś Bogu za to światło, bez którego niemożliwą jest rzeczą podobać się Bogu i być zbawionym.

(O. Mikołaj Łęczycki SI, Medytacje. Na środę V tygodnia po Trzech Królach, p. 2).

 

* * * * * * * * * * * * *

O infelicium Judaeorum deflenda dementia! Ecce Salvatoris adventum nec Testamenti Veteris auctoritate intelligunt, nec eum venisse accipiunt. Gentium conversionem legunt, et de sua reprobatione minime confunduntur. Sabbati observationem suscipiunt, quam reprobatam Scripturae testificatione cognoscunt. Circumcisionem carnis venerantur, qui cordis munditiam perdiderunt.

(S. Isidorus Hispalensis Episcopus, Doctor Ecclesiae, De fide catholica contra Judaeos).

-------------------

O godna opłakiwania głupoto nieszczęśliwych żydów! Oto ani nie rozumieją na podstawie autorytetu Starego Testamentu przyjścia Zbawiciela, ani kiedy On przychodzi oni Go nie uznają. Czytają o nawróceniu pogan, a ze swego odrzucenia w najmniejszym stopniu się nie zawstydzają. Przestrzegają Szabatu, o którym wiedzą na podstawie świadectwa Pisma świętego, że jest zniesiony. Kultywują obrzezanie ciała ci, którzy utracili czystość serca.

(Św. Izydor z Sewilli († 636) Biskup, Doktor Kościoła, O wierze katolickiej przeciw żydom).

 

* * * * * * * * * * * * *

Solam Ecclesiam Catholicam Romanam esse veram Christi Ecclesiam; Sectas vero omnes haereticorum esse Synagogas Sathanae.

(R. P. Thyrsus Gonzalez de Santalla, universae Societatis Jesu Praepositus Generalis, Veritas Religionis Catholicae adversus haereticos demonstrata, sive Manuductio ad conversionem haereticorum..., Dilingae, Anno M. DC. LXXXXI., Prooemium).

-------------------

Sam jeden tylko Kościół Rzymsko-Katolicki jest prawdziwym Kościołem Chrystusa; wszystkie Sekty heretyków prawdziwie są Synagogami Szatana.

(O. Thyrsus Gonzalez de Santalla, Przełożony Generalny całego Towarzystwa Jezusowego, Wykazanie prawdy Religii Katolickiej przeciwko heretykom, czyli Przewodnik do nawrócenia heretyków..., Dylinga 1691, Wstęp).

 

* * * * * * * * * * * * *

Co zaś najwidoczniejszą cechą bezczelności,

Że ta piekielna zgraja brzydkich libertynów,

Pomimo najwyższy stopień swej niezbożności,

Chciała bydź miana za prawych Chrześcianinów:

Jesteśmy Prawowierni Katolicy!

Tak nam na głos krzyczeli bezwstydnicy.

Wytępiamy zabobonność,

By uszczęśliwić Potomność.

* * *

O! wy (niech powiem prawdę) przebrzydłe poczwary!

Wy gorsi nad wszystkich Cyników efrontowie!

Kogoż to chcecie durzyć stylem waszej gwary,

Gdy udajecie, żeście Reformatorowie,

Katolicyzmu w zabobonnym względzie?

Kiedy zna świat, iż nie było, ni będzie,

Większych pod Słońcem głupców,

Nad was zwanych światło-lubców.

 

(O. Karol Surowiecki OFM, Homilie rymowane. Wyjaśniające mistyczne sensa 2go Psalmu Dawida, uiszczonego do litery pod panowaniem dzisiejszego Filozofizmu, czyli bezbożniczej Oświaty. Ogłoszone Polskiej Publiczności w Roku 1822).

 

* * * * * * * * * * * * *

Is resurrectionis Christi verus confessor et cultor est, qui et de passione ejus non confunditur, et de corporea nativitate non fallitur.

(S. Leo Magnus).

-------------------

Ten jest prawdziwym wyznawcą i czcicielem zmartwychwstania Chrystusowego, który ani nie będzie się rumienił na widok Jego Męki, ani nie pozwoli się omylić z racji narodzin w ciele.

(Św. Leon Wielki).

 

* * * * * * * * * * * * *

Ostatnie słowo do Polski:

Umie Pan Bóg odmienić wyroki swoje, jeśli my odmienim złości nasze. Pokutujmyż a wracajmy się do Pana Boga naszego, a On sam uleczy rany nasze, jako mówi: Ożywi nas i po dwu dniu i trzeciego dnia wzbudzi nas.

(Ks. Piotr Skarga SI).

 

* * * * * * * * * * * * *

Przedwczesną jest radość wasza, bezbożni synowie Juliana Apostaty! Możecie Kościół obedrzeć, skrępować, wtrącić do katakumb i skazać na męczeństwo, ale go nie pokonacie; bo i dziś powtarzamy śmiało za Tertulianem: Mori possumus, vinci non possumus (możemy umrzeć, ale nie możemy być zwyciężonymi); a wy prędzej czy później musicie zawołać: Vicisti Galilaee! (zwyciężyłeś Galilejczyku).

(Bp Józef Sebastian Pelczar, Przemowa na otwarcie Drugiego Polskiego Kongresu Mariańskiego).

 

* * * * * * * * * * * * *

Nie wejdą do nieba ani schizmatycy, ani kacerze, ani żydzi, ani mahometanie, ani poganie; bo jedni z nich nie chcieli słuchać Kościoła powszechnego, a drudzy nie chcieli wierzyć. Duma zrobiła ich rokoszanami, przez wszystkie wieki wieków będą mieli udział z buntowniczym aniołem, którego poduszczeń słuchali.

(Ks. Maunoury, Wieczory jesienne czyli rozmowy o religii. Pismem świętym i licznymi wyjątkami z Dzieł Ojców Kościoła udowodnione, i ludziom światowym podane. Wilno 1880, s. 290).

 

* * * * * * * * * * * * *

Sunt Judaei, qui nec Filium Dei, Messiam suum et mundi Redemptorem, agnoscunt, nec credunt tertiam in Trinitate Personam, adeoque manent in tenebris, de quibus Christus Dominus: Sinite illos, quia caeci sunt, et duces caecorum.

(P. Joannes Dirckinck SI, Exhortationes domesticae. In festo Pentecostes. De praeparatione ad Spiritum Sanctum qui Lux est).

-------------------

Żydzi są tymi, którzy ani nie uznają Syna Bożego za swojego Mesjasza i Odkupiciela świata, ani nie wierzą w trzecią Osobę Trójcy Przenajświętszej, i dlatego pozostają w ciemnościach. O nich to Chrystus Pan mówi: Zaniechajcie ich, boć ślepi są i przewodnicy ślepych (Mt. XV, 14).

(O. Jan Dirckinck SI, Egzorty domowe. Na święto Zielonych Świątek. O przygotowaniu na przyjście Ducha Świętego, który jest Światłością).

 

* * * * * * * * * * * * *

Concilia Generalia legitima authoritatem habent Divinam.

Ideoque sunt infallibilia in statuendis Fidei, et morum decretis.

Quorum ultimum Vaticanum (a. 1870) fuit vere oecumenicum.

-------------------

Prawowite sobory powszechne posiadają Boski autorytet.

I dlatego są nieomylne w stanowieniu dekretów dotyczących Wiary i obyczajów.

Spośród tych soborów ostatnim prawdziwie ekumenicznym soborem był Sobór Watykański (1870 r.).

 

* * * * * * * * * * * * *

Hanc [sc. veram Religionem] esse certissimam, et unicam ad aeternam beatitudinem viam, a qua, quicunque deflexerit, in sempiternum exitium certissime ruiturum. Atheismi dogma esse, quemque in sua Religione salvari posse. Sicut enim unus est Deus, una veritas, una rectitudo, una justitia, ita est una fides, et Religio, et una Dei, Christique Ecclesia, seu Congregatio, extra quam salus esse non potest.

(R. P. Leonardus Lessius SI, Consultatio, Quae Fides et Religio sit capessenda).

-------------------

Prawdziwa Religia jest najpewniejszą i jedyną drogą do wiecznej szczęśliwości, od której to Religii jeśli ktoś odstąpi, z całą pewnością wpadnie w wieczne zatracenie. Zaś dogmatem ateizmu jest, że każdy w swej Religii może się zbawić. Albowiem tak jak jeden jest Bóg, jedna prawda, jedna słuszność, jedna sprawiedliwość, tak też jedna jest wiara, i Religia, i jeden Boży, i Chrystusowy Kościół, czyli Zjednoczenie, poza którym nie może być zbawienia.

(O. Leonard Lessius SI († 1623), Narada, Której Wiary i Religii trzymać się mamy).

 

* * * * * * * * * * * * *

W bitwie między wiarą a przeczeniem, między bytem a nicością, każdy ma sobie wyznaczone miejsce, wielkie lub małe w oczach naszych, zawsze niezmierne przed wzrokiem aniołów. Niebo czeka od każdego z nas ostatecznego słowa: tak lub nie. I wobec tego oczekiwania obojętność jest niepojętym, najdziwaczniejszym z szaleństw.

(Ernest Hello, Człowiek. Życie – Wiedza – Sztuka. Kraków 1907. Z rozdziału: Stan zagadnienia, s. 151).

 

* * * * * * * * * * * * *

Vae pastoribus... qui pascebant semetipsos! Nonne greges a pastoribus pascuntur?

(Prophetia Ezechielis XXXIV, 2).

-------------------

Biada pasterzom... którzy paśli samych siebie! Izali nie trzody pasą pasterze?

(Proroctwo Ezechiela XXXIV, 2).

---------------------------------------------------------

Posłuszeństwo synowskie dla biskupa i pełna szacunku miłość dla poświęconego następcy apostołów jest oznaką charakterystycznie wyróżniającą świątobliwego kapłana, gdy przeciwnie oznaką nieomylną kapłana, który nie jest wedle serca Bożego, jest sprzeciwianie się woli biskupa i brak przywiązania i szacunku do jego osoby.

(Ks. H. Dubois, Wzorowy kapłan, czyli Uwagi nad obowiązkami i cnotami kapłańskimi, oparte na słowach Pisma świętego, Soborów i Ojców Kościoła, Kraków 1869, s. 173. Rozdział VIII: Posłuszeństwo. – Obowiązki kapłana względem Biskupa i zwierzchników).

 

* * * * * * * * * * * * *

Certum quidem est (et de fide ex Trid.), validum esse Baptismum collatum ab haereticis, quando omnia requisita ad Sacramentum adhibentur; sed merito putant communiter theologi, pueros baptizatos a ministris protestantibus omnes esse sub conditione rebaptizandos, quia praesertim hac nostra aetate de materia, forma, et intentione talium ministrorum, qui hoc Sacramentum absolute necessarium non iudicant, ideoque parum de eo rite conferendo curant, facile dubitari debet.

(P. Josephus Schneider SI, Manuale sacerdotum. Pars II. Liturgica et pastoralis. Coloniae 1881, p. 419).

-------------------

Jest wprawdzie pewne (i jest to prawdą wiary zdefiniowaną przez Sobór Trydencki), że chrzest udzielany przez heretyków jest ważny, kiedy użyte są wszystkie rzeczy wymagane do sakramentu; słusznie jednak uważają powszechnie teologowie, że wszystkie dzieci chrzczone przez szafarzy protestanckich należy chrzcić powtórnie warunkowo, ponieważ zwłaszcza w naszych czasach łatwo należy mieć wątpliwość co do materii, formy, i intencji takich szafarzy, którzy nie sądzą aby ten sakrament był absolutnie konieczny, i dlatego mało dbają o to aby udzielać go należycie.

(O. Joseph Schneider SI, Podręcznik dla kapłanów. Część II. Liturgiczna i pastoralna. Kolonia 1881, s. 419).

---------------------------------------------------------

Obedi, fili, praepositis tuis et subiace iis: ecce praecepi tibi, et tu observare spopondisti. Promisisti Episcopo tuo et successoribus eius obedientiam: vota tua redde, et pretiosus eris in conspectu meo; melior est enim obedientia quam victimae... Inania dicis, quae iubet. Noli, fili, sapere plus quam oportet sapere. Si tibi temere iudicanti inania videntur mandata praecipientis, sane inanis non est observantia obedientis... Obtempera igitur praelato tuo sine recalcitratione... Cave ergo, ne inobedias, ne rebelles, ne detrahas, ne murmures, ne maledicas.
(Sac. Claudius Arvisenet, Memoriale vitae sacerdotalis. Caput LXXXI. De obedientia Episcopo praestanda).
-------------------

Okazuj, synu, posłuszeństwo swoim przełożonym i bądź im poddany. Nakazałem tobie taką właśnie postawę, a ty ją ślubowałeś. Obiecałeś posłuszeństwo swojemu Biskupowi i jego następcom: wypełnij to ślubowanie, a zyskasz wielką wartość w Moich oczach. Lepsze bowiem jest posłuszeństwo niż ofiary... Nazywasz niepotrzebnym to, co ci poleca. Nie chciej, synu, rozumieć więcej niż trzeba rozumieć, jak to dzieje się wówczas, kiedy pochopnie uznajesz za niepotrzebne polecenia, jakie wydaje tobie twój przełożony. Z pewnością nie jest rzeczą niepotrzebną posłuszeństwo ze strony tego, kto do posłuszeństwa jest zobowiązany... Bądź zatem posłuszny swojemu Biskupowi bez żadnego wierzgania... Strzeż się zatem, abyś nie był mu nieposłuszny, nie buntował się, nie obmawiał, nie szemrał, nie złorzeczył.

(Ks. Klaudiusz Arvisenet, O czym powinien pamiętać kapłan w swoim życiu. Rozdział 81. O posłuszeństwie należnym Biskupowi).

 

* * * * * * * * * * * * *

Nulli sacerdotum liceat canones ignorare, nec quidquam facere quod possit Patrum regulis obviare; et quamvis non teneatur scire omnes subtilitates juris, canones tamen communes obligantes, et ad suum officium spectantes, ignorare sine culpa non potest.

(S. Antoninus archiepiscopus Florentinus).

-------------------

Żadnemu z kapłanów nie wolno być nieświadomym praw kościelnych, ani też nie wolno mu czynić czegokolwiek co by mogło sprzeciwiać się regułom Ojców Kościoła; i chociaż nie jest zobowiązany znać wszystkie subtelności prawa, to jednak nie może bez winy nie znać obowiązujących powszechnych praw kościelnych odnoszących się do swej służby kapłańskiej.

(Św. Antonin arcybiskup Florencki).

 

* * * * * * * * * * * * *

Quiconque n'aime et n'honore pas la Vierge d'un amour et d'un honneur tout special et particulier, n'est point vrai Chrétien.

(Saint François de Sales Evêque de Genève, Docteur de l'Eglise).

-------------------

Ktokolwiek nie miłuje i nie czci błogosławionej Dziewicy miłością i czcią szczególną, Chrześcijaninem zgoła nie jest.

(Św. Franciszek Salezy Biskup Genewy, Doktor Kościoła).

---------------------------------------------------------

Co myśleć o heretykach, którzy się zwą Chrześcijanami, a znieważają Matkę Chrystusa, którą szanują nawet poganie i wyznawcy półksiężyca? Co twierdzić o tych mniemanych mędrkach, którzy stają w sprzeczności z 19 wiekami chrześcijańskiej wiary i praktyki, mącąc powszechną w tej mierze harmonię? Co twierdzić o ludziach owych, których bluźnierstwa przeciw czci Bogarodzicy, obrażając nie tylko religię, lecz każde serce prawe, w piekle tylko, w nienawiści szatana smutne echo znajdują; którzy nie tylko prawdziwymi odstępcami są chrześcijańskiej wiary, lecz i spólnych uczuć ludzkości? Toż klątwa ich bluźnierstwom i błędom, a litość biednym zaślepienia ofiarom!

(Ks. Antoni Sas Krechowiecki, Niepokalana Bogarodzica Maryja w świetle Ewangelii i Ojców Kościoła. Wydanie nowe. Tom II. Lwów 1904, s. 577).

 

* * * * * * * * * * * * *

Znajmyż szczerość wiary katolickiej, a uwodzić się wy­mysły i pochlebstwy heretyckiemi nie dajmy, którzy o wierze wiele mówiąc, wiarę zgubili; nie mają jej, jedno swoje obierki, mniemania, rozsądki pojedynkowe ludzi śmiałych, hardych w ro­zumie, i omylnych. Co się im podoba, i co sobie obiorą, to wierzą: tak mocno, iż ledwie do jutra ona ich wiara trwa, a druga takaż nazajutrz następuje. Nie mają tej wiary, którą ma powszechny Kościół, i która z jego nauki i słuchania pochodzi, ale którą sami sobie wymyślają, i w rzeczy w piśmie najdują; do którego prawego rozumienia, ani Ducha, którym pisane jest, ani klucza, którym się otwarza, nie mając: nie wiarę prawą, ale błędy swoich chęci i skłonności z pisma wynoszą.

(Ks. Piotr Skarga SI, Kazania na niedziele i święta całego roku. Z kazania na XVIII niedzielę po świątkach).

 

* * * * * * * * * * * * *

Sicut ergo secundum illam divinitatem, qua unum sunt Pater et Filius et Spiritus sanctus, neque Patrem natum credimus, neque Spiritum sanctum, sed solum Filium: sic etiam secundum carnem solum Filium natum catholica fides et credit et praedicat.

(S. Fulgentius Ruspensis Episcopus, De fide seu de regula vere fidei ad Petrum. Caput II).

-------------------

Jak więc wierzymy, iż co do owej boskości Ojciec i Syn i Duch Święty są jednością i że Ojciec nie został zrodzony, ani Duch Święty, lecz tylko Syn, tak też wiara katolicka wierzy i naucza, iż co do ciała tylko Syn został zrodzony.

(Św. Fulgencjusz Biskup w Ruspe († 533), O wierze czyli o regule prawdziwej wiary do Piotra. Rozdział II).

---------------------------------------------------------

Nesciens Virgo virum, peperit sine dolore Salvatorem saeculorum.

(S. Vincentius Ferrerius, Sermo de Nativitate Domini).

-------------------

Dziewica nieznająca męża, porodziła bez bólu Zbawiciela świata.

(Św. Wincenty Ferreriusz († 1419), Kazanie na Boże Narodzenie).

 

* * * * * * * * * * * * *

Uważcież sobie: Chrystus w majestacie siedzi w niebie, Mahomet w ogniu w piekle. Zakazuje Mahomet swoim prawem upijać się, i do dziś dnia tak wiele tysięcy ludzi zachowuje prawo mahometowe, kiedy tak wiele chrześcijan gwałci prawo Chrystusowe zakazujące pijaństwa. Rozumiem, że ciężko na sądnym dniu będzie chrześcijaństwu, bo więcej pogaństwo i turectwo czyni dla swego niedowiarstwa, niżeli my dla wiary naszej.

(O. Tomasz Młodzianowski SI).

 

* * * * * * * * * * * * *

Jeżeli kiedy potrzebne było w Kościele Bożym opowiadanie słowa Bożego, tych czasów najwięcej, kiedy za sprawą szatańską tak wiele błędów na świecie fałszywi Nauczyciele i Prorocy rozsiali, że gdyby nie była pewna Chrystusa Pana obietnica, iż przeciwko Kościołowi Jego i bramy piekielne nie przemogą, obawiać by się potrzeba, żeby tych czasów, dla tak wielu najazdów szatańskich i błędów heretyckich, Kościół Boży nie upadł. O takowych mówi sam Pan Bóg: Nie posyłałem ich, a oni biegali: Nie mówiłem do nich, a oni prorokowali (Jer. XXIII, 21). Albowiem nie masz kąta tego, ani miejsca w Chrześcijaństwie, gdzie by swą nauką fałszywą wiernych Bożych nie zarazili.

(Katechizm Rzymski z wyroku Świętego Soboru Trydenckiego ułożony, z rozkazu Piusa V Papieża wydany, i od Klemensa XIII szczególniej zalecony. Tom I. W Warszawie 1827. Przedmowa: O zwierzchności, powinności, i potrzebie Pasterzów w Kościele Bożym).

 

* * * * * * * * * * * * *

O pierwszej rzeczy mówiąc, o pewności i trwałości naszego okrętu, to jest Kościoła powszechnego rzymskiego, nikomu wątpić nie potrzeba; jedno, kto chce głębokie i straszliwe morze świata tego przebyć, a do nieba przypłynąć, w ten a nie w inny wsiadać ma; każdy inny heretycki omylny jest, i do portu niebieskiego nie doniesie, ale się rozbije i ludzie pogubi... W heretyckiej łódce wiele gospodarzów i sprawców: każdy chce rządzić, jeden drugiemu przeszkadza, nikt się do posłuszeństwa około wiary nie przywięzuje. Przetoż swarów, wołania, niezgody i nierządów w ich okręcie pełno; każdy z swoim się rozumem stawi, o pospolitą obronę wszystkiej łódki nie dba, i tak lada je wiatr przewraca i topi.

(Ks. Piotr Skarga SI, Kazanie na czwartą niedzielę po Trzech Królach).

 

* * * * * * * * * * * * *

Neque vero dubitare debet quisquam Christianus, quin Concilium Oecumenicum legitime congregatum, Ecclesiam catholicam repraesentet. Quamobrem quod ab illo statuitur, ab Ecclesia sancta catholica statuitur... Quoniam igitur Ecclesia Spiritu sancto regitur, in his, quae pertinent ad fidem, errare nullo modo potest. Qui itaque non credit oecumenico concilio, qui non acquiescit in eo, quod ab illo hoc est ab orbe toto Christiano definitum est, sed in dubium revocare conatur, denuoque disceptari vult de his, quae semel illius iudicio terminata, recteque constituta sunt, non credit sanctam Ecclesiam catholicam: Spiritui sancto per os illius loquenti repugnat: atque ideo catholicus, aut Christianus dici non meretur: sed habendus est, iuxta Christi praeceptum, tanquam ethnicus et publicanus.

(Stanislaus Card. Hosius, Confessio catholicae fidei Christiana. Caput XXIIII. Quod Concilium Oecumenicum Ecclesiam Catholicam repraesentat. In: Opera omnia, T. I, pag. 35).

-------------------

Chrześcijanin nie powinien wątpić, że prawnie zgromadzony Sobór Powszechny przedstawia Kościół Katolicki. Dlatego co on postanawia, postanawia Święty Kościół Powszechny... Ponieważ więc Kościół kierowany jest przez Ducha Świętego, w sprawach wiary nie może błądzić. Kto przeto nie wierzy Soborowi Powszechnemu, kto nie zgadza się na to, co przezeń zostało określone, lecz stara się to podać w wątpliwość i ponownie chce roztrząsać to, co raz jego sądem zostało zakończone i prawidłowo ustanowione, ten nie wierzy w Święty Kościół Powszechny, sprzeciwia się Duchowi Świętemu, który przemawia jego ustami i dlatego nie zasługuje na miano Katolika albo Chrześcijanina, lecz zgodnie z nakazem Chrystusa powinien być uważany za poganina i celnika.

(Stanisław kard. Hozjusz, Chrześcijańskie Wyznanie Wiary Katolickiej, Rozdział XXIV. Sobór Powszechny przedstawia Kościół Katolicki, Olsztyn 1999, s. 51).

 

* * * * * * * * * * * * *

Z tego wszystkiego jawnie ta wypływa konsekwencja, że wszyscy powinniśmy się poddać całym sercem, całym rozumem i wolą pod decyzję Kościoła Katolickiego Rzymskiego: bo to jest Artykuł Wiary, że Kościół jest niepochybny w materii wiary. Tego Kościoła się trzymając żaden nie może pobłądzić, kto jego się nie trzyma, i za inszym Przewodnikiem idzie, niepochybnie błądzi, i zginie na wieki. Którzykolwiek wierni dotychczas błądzili w wierze, i wpadli w herezję, nie przez co inszego upadli, jeno, że nie chcieli podlegać decyzji Kościoła Bożego. Chcieli oni ukontentować nie rozmyślną swoją ciekawość, chcąc wiedzieć sekretne tajemnice tych nowych Apostołów. A co z tego wyszło? Łatwo formować wątpliwości i kwestie osobliwie w materii Religii, ale trudno je solwować, i z tych trudności się wyplątać, ani każdemu łatwo poznać figle i subtelne sztuki i sophismata Nowatorów, a tak onemi dawszy się ułowić, dalej się z błędu w błąd zabrnęło.

(X. Jan Poszakowski SI, Głos Pasterza Jezusa Chrystusa wzywającego Owieczki do Owczarni swojej. Albo Nauka Katholicka Praeliminarna, która podaje sposób w powszechności rozeznania prawdziwej Religiej Chrześcijańskiej od nieprawdziwej i zmyślonej, Wilno 1736, ss. 212-213).

 

* * * * * * * * * * * * *

Non solum ridiculum, sed etiam impium esset affirmare perfidos Iudaeos peculiari Dei auxilio adiutos assentiri hodie iis quibus prisci Iudaei ante Christi adventum assentiebantur.

(P. Ludovicus Molina SI, Liberi arbitrii cum gratiae donis, divina praescientia, providentia, praedestinatione et reprobatione concordia, Matriti MCMLIII, pag. 35).

-------------------

Twierdzić, że wiarołomni żydzi wierzą dzisiaj wspierani szczególną pomocą Bożą w to, w co wierzyli dawni żydzi przed przyjściem Chrystusa, byłoby nie tylko śmiesznością ale także bezbożnością.

(O. Ludwik Molina SJ († 1600), Harmonia wolnej woli z darami łaski, z Bożym przejrzeniem, opatrznością, przeznaczeniem i odrzuceniem, Madryt 1953, s. 35).

 

* * * * * * * * * * * * *

Scientia sine charitate inflat; charitas sine scientia se quidem, sed non propinquum aedificat

(Card. Franzelin)

-------------------

Nauka bez miłości nadyma; miłość bez nauki buduje wprawdzie siebie, ale nie bliźniego

(Kard. Franzelin)

 

* * * * * * * * * * * * *

Cum infantes pueri Baptismi defectum, nec fidei, spei, charitatisve actibus, nec voto Sacramenti suscipiendi supplere possint; ad eos credimus, nisi re illud ipsa suscipiant, nullo modo redemptionis gratiam pervenire, atque ideo in Adamo morientes partem habere cum Christo nullam.

(Jacobus Benignus Bossuet Episcopus Meldensis, Doctrinae catholicae, de iis argumentis de quibus controversiae sunt, expositio, Viennae Austriae MDCCLIII (1753), pag. 55).

-------------------

Niemowlęta nie są w stanie zastąpić braku chrztu przez wzbudzenie w sobie aktów wiary, nadziei, miłości, ani też nie mogą w sobie wzbudzić pragnienia przyjęcia tego sakramentu. Wierzymy więc, że jeżeli go w rzeczy samej nie przyjęły, nie stają się w żadnym względzie uczestnikami łaski odkupienia, a przeto w Adamie umierając, z Chrystusem Jezusem żadnej nie mają części.

(Biskup Jakub Benignus Bossuet († 1704), Wykład nauki katolickiego Kościoła względem tych wiary artykułów, o które dysydenci, osobliwie kalwini się spierają, Lwów 1827, s. 65).

 

* * * * * * * * * * * * *

Strenue igitur discutere perge tenebras errorum, liberalismum urge, eumque praesertim, 

qui moderationis velo obductus insano nisu verum cum falso, Christum cum Belial componere conatur.

 
Nie przestawaj usilnie rozpraszać ciemności błędów, na liberalizm nacieraj a osobliwie na ten, 

który pod osłoną moderantyzmu chciałby w daremnym usiłowaniu fałsz z prawdą, Chrystusa z Belialem pogodzić.

(Słowa Ojca Świętego Piusa IX w trzecim liście do Redaktora Przeglądu Lwowskiego ks. Edwarda Podolskiego z dnia 11 października 1875).

 

* * * * * * * * * * * * *

"Kościół katolicki kontynuuje posłannictwo Zbawiciela, jest córką i dziedzi­czką Odkupienia, rozszerzał Ewangelię na całym świecie, bronił jej krwią swoją i opie­rając się na obietnicy pomocy Boskiej i nieśmiertelności, nigdy nie paktując z błędem, spełnia zlecenie, aby zachował bez skazy naukę Chrystusa aż do ostatniego ze stuleci" (Papież Leon XIII, Testament).


* * * * * * * * * * * * *

Dnia 20 kwietnia 1875 r. Papież Pius IX, od­powiadając pielgrzymom z Montpellier, rzekł: «Nie dość jest wyznawać szacunek dla Stolicy Świę­tej, trzeba jeszcze koniecznie być posłusznym Syllabusowi i dogmatowi o Nieomylności».

Poddanie się Syllabusowi jest przeto obowią­zkiem sumienia wszystkich, bez wyjątku, chrześcijan. Wszyscy zatem powinni znać Syllabus, a znać tak dokładnie, żeby dla każdej duchownej, czy świeckiej osoby, dla mieszkańca miasta, czy wsi, był nie­zmiennie wyrocznią i przewodnikiem, stale w pamię­ci obecnym. (...)

 

P. Czy oni [tj. liberalni katolicy] są bardzo niebezpieczni?

O. Oni są bardzo niebezpieczni, ponieważ 1) jako wilki ukryte w skórze baraniej zwodzą mnó­stwo ludzi; 2) wywołują pogardę i nienawiść ludu względem prawdziwych katolików, których przezywają ultramontanami i nieprzyjaciółmi postępu; 3) ponieważ ustępstwa, czynione błędowi, kompromitują najważniejsze sprawy religii i społeczeństwa. (Mały katechizm o Syllabusie, Warszawa 1909, ss. 5, 37).



* * * * * * * * * * * * *

Ecclesia, quae errare non potest, et fides quae non potest deficere, est Ecclesia Romana, et fides Romanae Ecclesiae.

(S. Antoninus archiepiscopus Florentinus).

-------------------

Kościół, który nie może błądzić, to Kościół rzymski, a wiara która nie może zaginąć, to wiara rzymskiego Kościoła.

(Św. Antonin arcybiskup Florencki).

---------------------------------------------------------

Haereticorum Ecclesiae, Synagogae magis diaboli appellandae sunt, quam Christi conciliabula.

(S. Hieronymus, Ecclesiae Doctor).

-------------------

Kościoły heretyków należy nazywać raczej Synagogami szatana, niż zgromadzeniami Chrystusowymi.

(Św. Hieronim, Doktor Kościoła).

 

* * * * * * * * * * * * *

Modernizm jest niczym innym jak nowoczesnym po­glądem na świat, przeciwnym chrześcijańskiej filozofii, teologii i moralności, a każdy, kto temu poglądowi hołduje, może być słusznie nazwany modernistą. (O. Albert Maria Weiss OP).

---------------------------------------------------------

Ilu było w ciągu wieków twórców herezji, tylu – rzec można – było już modernistów, bo wszyscy ci kacerze odrzucali jakąś dawną naukę i głosili nową, a zawsze pod pretekstem podawania czegoś odpowiedniejszego i lepszego. Wyznać jednak trzeba, że nigdy ta żądza nowości nie wystą­piła tak silnie i gwałtownie w imię wszystkich haseł nowoczesnych: wolności, oświaty, cywilizacji, kultury, nauki, postępu itp., jak w cza­sach ostatnich, że nigdy przedtem nie objęła tyle naraz dziedzin nauki i życia i nigdy może przed­tem nie ogarnęła tyle osób duchownych i świec­kich; dlatego słuszniej niż kiedy indziej otrzy­mała nazwę modernizmu, a dzisiejsi nowatorzy nazwę modernistów. (Ks. Andrzej Dobroniewski, Modernizm i moderniści. Poznań 1911, s. 80)


* * * * * * * * * * * * *

Zewsząd po­wstaje naród przeciw narodowi, królestwo prze­ciw królestwu; słońce i księżyc pozbyły się blasku, to jest, światło Apostolskiej Stolicy i godności cesarskiej cierpi zaćmienie. Mamże posę­pnym głosem wspomnieć zastarzałe i okrutne odszczepieństwo, które srogo Kościół Boży roz­dziera; w którym wylała się niezgoda na książąt i zmusza ich błąkać się po bezdrożu a nie po drodze. (Ks. Andrzej Laskary Gosławicki, Collatio czyli mowa miana na początku Soboru Konstancjańskiego o pokoju i jedności do cesarza Zygmunta).

 

* * * * * * * * * * * * *

Do takich moderni­stów, którzy nie cofają się przed ostatecznymi konsekwencjami swych teorii, należą przede wszystkim ci, którzy już to dobrowolnie już to wyrokiem władzy znalazłszy się poza Ko­ściołem, stanęli w szeregach niedowiarków i bezwyznaniowców, aby razem z nimi napadać na wszystko, co ma jakikolwiek związek z wiarą, zwłaszcza katolicką; należą dalej ci, co za apostatów lub ateuszów uchodzić nie chcą, ale mają więcej sympatii dla niewierzą­cych niż wierzących i otwarcie się z nimi bra­tają; religijne narady odbywają z niedowiarkami protestanckimi, żydowskimi i masoń­skimi... (Ks. Andrzej Dobroniewski, Modernizm i moderniści. Poznań 1911, ss. 98-99)

 

* * * * * * * * * * * * *
Canon VII. Si quis dixerit, eandem Christi Ecclesiam posse offundi tenebris, aut infici malis, quibus a salutari fidei morumque veritate aberret, ab originali sua institutione deviet, aut depravata et corrupta tandem desinat esse; anathema sit.
(Acta et Decreta SS. Concilii Vaticani (1870), Primum Schema Constitutionis dogmaticae de Ecclesia Christi).
-------------------
Kanon VII. Gdyby ktoś głosił, że Kościół Chrystusowy mogą ogarnąć ciemności lub skazić zło, przez które mógłby on odstąpić od zbawczej prawdy wiary i obyczajów, lub kto by głosił, że tenże Kościół może zejść na bezdroża ze swych pierwot­nych założeń, lub zniekształcony i zniszczony może nawet przestać istnieć, niech będzie wyklęty. (Akta i dekrety św. Soboru Watykańskiego (1870), Pierwszy projekt Konstytucji dogmatycznej o Kościele Chrystusowym).


* * * * * * * * * * * * *

Fide catholica tenendum est, Concilia generalia a Summo Pontifice confirmata errare non posse nec in fide nec in moribus. (S. Robertus Bellarminus, Ecclesiae Doctor).

 

Wiarą katolicką należy uznawać, że Sobory powszechne potwierdzone przez Papieża nie mogą błądzić ani w wierze ani w obyczajach. (Św. Robert Bellarmin, Doktor Kościoła).

 

* * * * * * * * * * * * *

Si quis non amat Dominum nostrum Iesum Christum, sit anathema. 

(S. Paulus Apostolus, Epistula ad Corinthios prima XVI, 22).

 

Jeśli kto nie miłuje Pana naszego Jezusa Chrystusa, niech będzie przeklęty. 

(Św. Paweł Apostoł, Pierwszy List do Koryntian 16, 22).


* * * * * * * * * * * * *

... pueris infantibus nulla alia salutis comparandae ratio, nisi eis baptismus praebeatur, relicta sit. (Catechismus Romanus, p. II, c. 2, nr. 34).


... dziatki małe nie mają innego żadnego sposobu, za którym by zbawienia dostać mogły, tylko przez Chrzest. (Katechizm rzymski, cz. II, rozdz. 2, nr 34).


* * * * * * * * * * * * *

Extra Ecclesiam catholicam, quid enim prohibet quominus Augustini verbis utamur, omnia potestis habere praeter salutem. Potestis habere honorem, potestis habere sacramenta, potestis etiam cantare Alleluia, potestis respondere Amen, potestis Evangelium tenere, potestis in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti fidem habere et praedicare: sed nusquam nisi in Ecclesia catholica salutem potestis invenire. Extra hanc haberi possunt omnia: sola ea, quae sola salutem adfert charitas, extra Ecclesiam haberi non potest: Neque enim dividit unitatem, quisquis habet charitatem.

(Stanislaus Card. Hosius, Confessio catholicae fidei Christiana. Caput XCIII. Paraenesis cum totius operis peroratione. In: Opera omnia, T. I, pag. 407).

-------------------

Poza Kościołem Katolickim możecie mieć wszystko, prócz zbawienia. Możecie mieć zaszczyty, możecie mieć Sakramenty, możecie też śpiewać "Alleluja", możecie odpowiadać "Amen", możecie trzymać Ewangelię, możecie w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego mieć i głosić wiarę, lecz nigdzie nie możecie znaleźć zbawienia, tylko w Kościele Katolickim. Poza nim można mieć wszystko, tylko tej miłości, która sama daje zbawienie, poza Kościołem nie ma, bo ktokolwiek ma miłość, nie dzieli jedności.

(Stanisław kard. Hozjusz, Chrześcijańskie Wyznanie Wiary Katolickiej, Rozdział XCIII. Zachęta na zakończenie całego dzieła, Olsztyn 1999, s. 431).


* * * * * * * * * * * * *

... longe praestantius et nobilius est servire Deo, quam esse monarcham totius orbis. (P. Leonardus Lessius SI, De perfectionibus moribusque divinis. Parisiis 1881, p. 21).

-------------------

... czymś o wiele znakomitszym i szlachetniejszym jest służyć Bogu, niż być władcą całej ziemi. (O. Leonard Lessius SI, O doskonałościach i obyczajach Bożych. Paryż 1881, s. 21).


* * * * * * * * * * * * *

Kościół staje się w oczach wielu zgorszeniem, jako zgorszeniem był grekom przed wiekami Krzyż Chrystusów. Zgorszenie takie, wypływające z niena­wiści dla prawdy, sprowadzające na nas prześladowanie, żłobi Krzyż Zbawiciela na żywocie naszym i upodabnia nas Zbawicielowi. Ale jest zgorszenie inne, jest prześlado­wanie stokroć boleśniejsze: zgorszenie, które szerzą odstępcy od Kościoła; prześladowanie ze strony zaprzańców Wiary świętej, zdrajców, którzy niedawno jeszcze byli sługami ołtarza, a dziś stanęli w rzędzie zaciekłych wrogów je­go, wyprowadziwszy z Kościoła tysiące wier­nych. Opuścili przymierze Pańskie, zepsowali ołtarze katolickie, zerwali jedność katolicką, oplwali hierarchię katolicką, zbezcześcili naj­świętsze tajemnice katolickie, imię polskie zo­hydzili wśród narodów katolickich. 

(Abp Antoni Szlagowski, Wiara w pojęciu katolickim, a modernistycznym. Warszawa 1909, ss. 4-5).


* * * * * * * * * * * * *

Co przyjdzie nie wiemy. Ale bądźmy pewni, że i nowy Piłat, jak stary Chrystusa, potępi Kościół Jego i wyda na ukrzyżowanie. Cieszmy się wszakże samą tą myślą, albowiem w jej ziszczeniu właśnie chwała tajemnicy Ukrzyżowa­nia, Zmartwychwstania radość. Już nieraz Kościół krwawe czasy przechodził, już nieraz zdawał się wróg triumfować nad jego zagładą – a zawsze zwycięsko, owszem w pełniejszej chwale i blasku powstawał. Tak i teraz będzie. Cierpienie jego jest tylko nieustannym odbiciem podobieństwa do Boskiego Mistrza, a za­razem dla nas fundamentem wiary, źródłem nadziei i pobudką czułej, gorącej, heroicznej miłości. (Ks. Antoni Langer, Chrystus przed sędziami. [w:] O Męce Pana Jezusa. Kazania i szkice księży Towarzystwa Jezusowego, Kraków 1923, ss. 184-185).

 

* * * * * * * * * * * * *

Dzieje wszystkich nieszczęsnych błędów w sprawie życia duchownego, które odrywały tysiące dusz od Kościoła, najlepiej dowodzą, że aby być na wskroś świętym, trzeba być na wskroś katolikiem, na wskroś rzymskim katolikiem, gdyż poza rzymskością nie masz ani katolicyzmu ani w ogóle świętości. (O. Fryderyk William Faber, Postęp duszy, czyli wzrost w świętości, Kraków 1935, ss. 327-328).

 

* * * * * * * * * * * * *

"Tolerancja [doktrynalna] spomiędzy wszystkich herezji jest najniebezpieczniejsza, ponieważ zawiera w sobie wszystkie, dozwalając im utrzymywać się wszystkim zarówno, i nadając sumieniom fałszywy pokój, przez podstępne rozróżnienie artykułów fundamentalnych i niefundamentalnych. Tego rozróżnienia cała starożytność Kościoła nigdy nie znała, która, wszystkie prawdy objawione zawsze za istotne do osiągnięcia zbawienia poczytywała". (O. Mikołaj Jamin OSB, Myśli ściągające się do błędów tegoczesnych. Dział V. O Kościele, Rozdział XX. Warszawa 1811, s. 151).


* * * * * * * * * * * * *

Concilia generalia a Romano Pontifice confirmata esse regulam infallibilem fidei. Nam Ecclesia Catholica, quae est columna, et firmamentum veritatis, nequit esse Magistra errorum: foret autem Magistra errorum, si Concilia generalia, confirmata a Pontifice, in fide errare possent; illa enim Concilia, ut unita capiti Ecclesiae, repraesentant universam Ecclesiam, et quod Concilia ejusmodi definiunt, Ecclesia Catholica dicitur definire, et docere.

(R. P. Thyrsus Gonzalez de Santalla, universae Societatis Jesu Praepositus Generalis, Veritas Religionis Catholicae adversus haereticos demonstrata, sive Manuductio ad conversionem haereticorum..., Dilingae, Anno M. DC. LXXXXI., p. 179).

-------------------

Sobory powszechne zatwierdzone przez Papieża są nieomylną regułą wiary. Albowiem Kościół Katolicki, który jest filarem i utwierdzeniem prawdy, nie może być Nauczycielem błędów; byłby zaś Nauczycielem błędów, jeśliby Sobory powszechne, zatwierdzone przez Papieża, mogły błądzić w wierze; gdyż owe Sobory, jako zjednoczone z Głową Kościoła, przedstawiają Kościół powszechny, i co tego rodzaju Sobory stwierdzają, mówi się że Kościół Katolicki stwierdza i naucza.

(O. Thyrsus Gonzalez de Santalla, Przełożony Generalny całego Towarzystwa Jezusowego, Wykazanie prawdy Religii Katolickiej przeciwko heretykom, czyli Przewodnik do nawrócenia heretyków..., Dylinga 1691, s. 179).

 

* * * * * * * * * * * * *

Pokusa słuchania i rozmawiania, zgubiła człowieka wtrącając go w grzech pierworodny. Trzeba było przyjścia Maryi, aby winę mową popełnioną, naprawić przez święte słowa i święte milczenie. "Świerzbiące uszy" i świerzbiące dzisiejsze języki, wymagają radykalnego leczenia; niedoskonałość nasza bije od nas z daleka przez niebaczne, niepotrzebne słowa, mówione i pisane. A tak dalece nie rozumiemy w tym własnej naszej niekorzyści, iżeśmy dumni najczęściej z tego, co nas najwięcej kompromituje. (Rozmyślania na każdy dzień maja. Zapiski z konferencyj majowych ks. Zygmunta Goliana. Kraków 1931. Dzień XXVII: Milczenie Maryi).

 

* * * * * * * * * * * * *

"Chrystus Pan postanowił Piotra i jego następców pa­sterzem wszystkich Apostołów, biskupów, kapłanów i wier­nych, bo powiedział doń: «Paś owce moje, paś baranki moje». Niemożliwe więc, aby wiódł wiernych i duchownych na pastwiska zatrute jadem błędnej, kacerskiej nauki. Piotrowi i jego następcom dał Pan Jezus moc utwier­dzania braci w wierze. Gdyby błądził Papież, znaczyłoby to, że Chrystus nie dotrzymał obietnicy danej, bo i głowa Kościoła mogłaby się zachwiać w nauce, a tym samym nie mogłaby utwierdzać w niej drugich... Najważniejszym czynem nauczycielskim Piusa X to jego encyklika «Pascendi Dominici gregis», przeciwko nowocze­snym błędom. Modernizm to zbiór najróżnorodniejszych błędów, to dążenie, aby wyzwolić myśl ludzką z więzów dogmatycznych, obalić wiarę i zaprowadzić jakiś nowy, po­stępowy Kościół. Słusznie nazywa Papież ten atak przeciwko Kościołowi «zbiorem wszystkich kacerstw, który chce oba­lić fundamenty wiary i zniszczyć chrześcijaństwo...»". (Ks. Jakub Górka, O potrójnej władzy Papieża. [w:] Kazania okolicznościowe. Tom I. Kraków 1916, ss. 137. 141).

 

* * * * * * * * * * * * *

Ecclesia ibi est, ubi fides vera est.

(S. Hieronymus, Ecclesiae Doctor).

-------------------

Kościół jest tam, gdzie jest prawdziwa wiara.

(Św. Hieronim, Doktor Kościoła).

 

* * * * * * * * * * * * *

Quae olim ecclesia docuit ut vera, etiam nunc vera sunt, cum veritas sit immutabilis. Ergo eo ipso, quod constat, quid olim ecclesia docuerit, etiam constat, quid nunc doceat, cum infallibilis ecclesia, quae nunc est, non possit contradicere infallibili ecclesiae, quae olim fuit.

(P. Christianus Pesch SI, Compendium Theologiae dogmaticae. Tomus I. Friburgi Brisgoviae MCMXXXV, p. 218).

-------------------

To czego niegdyś Kościół nauczał jako prawdziwe, także teraz jest prawdziwe, ponieważ prawda jest niezmienna. A więc tym samym, że wiadomo, czego niegdyś Kościół nauczał, również wiadomo, czego teraz naucza, ponieważ nieomylny Kościół, który teraz jest, nie może zaprzeczać nieomylnemu Kościołowi, który był niegdyś.

(O. Krystian Pesch SI, Kompendium Teologii dogmatycznej. Tom I. Fryburg w Bryzgowii 1935, s. 218).

 

* * * * * * * * * * * * *

In summa, verbum tibi dico, Theotime, dignum omnino, quod notetur: Haeretici sunt haeretici, et hoc insigniti sunt nomine, eo quod inter articulos fidei eos eligant, qui sibi arrident, et quos fide humana placet credere, aliis reiectis et abnegatis; Catholici autem sunt Catholici, quia sine ulla electione omnes aequali firmitate amplectuntur, et sine exceptione universalem Ecclesiae fidem tenent.

(Tractatus Amoris Divini, constans libris duodecim. A seraphico, amantissimoque Dei Praesule S. Francisco de Sales, Episcopo, et Principe Genevensi idiomate Gallico conscriptus; deinde per R. P. Henricum Lamormaini, S. J. Sacerdotem, in Latinum traductus. Pars II. Editio quarta auctior. Waldsassii 1740, pp. 311-312).

-------------------

Na koniec chcę stwierdzić, Teotymie, rzecz wartą zapamiętania. Heretycy są heretykami i zasługują na to miano dlatego, że spośród artykułów wiary wybierają według swego gustu i upodobania te, w które chcą wierzyć, inne zaś odrzucają i zaprzeczają im. Katolicy są natomiast katolikami, gdyż bez wyboru i jakichkolwiek zastrzeżeń, z niewzruszoną stanowczością i bez wyjątku przyjmują całą wiarę Kościoła.

(Święty Franciszek Salezy, Traktat o miłości Bożej. Kraków 2002, s. 545).

 

* * * * * * * * * * * * *

Neque in confusione Paganorum, neque in purgamentis haereticorum, neque in languore schismaticorum, neque in caecitate Iudaeorum quaerenda est religio, sed apud eos solos qui Christiani catholici, vel orthodoxi nominantur, id est integritatis custodes, et recta sectantes.

(S. Augustinus, De vera religijne, V. 9).

-------------------

Nie szukajmy wiary ani w zamęcie pogaństwa, ani w plugastwie herezji, ani w gnuśności schizmatyków, ani w zaślepieniu żydów, lecz jedynie u tych, których nazywają chrześcijanami, katolikami lub prawowiernymi, u tych, którzy strzegą całości wiary i postępują prawą drogą.

(Św. Augustyn, O wierze prawdziwej, V. 9).

 

* * * * * * * * * * * * *

Filozofia, która oderwała ludzkość od czci prawdziwego Boga, skończyć musiała na bałwochwalstwie człowieka. 

(X. Antoni Langer SI, Św. Tomasz z Akwinu i dzisiejsza filozofia).

 

* * * * * * * * * * * * *

Tota demonstratio apologetica ultimatim ducit ad hunc syllogismum: 1. Omnia, quae Deus revelavit, credibilia sunt. 2. Deus religionem christiano-catholicam revelavit. 3. Ergo religio christiana credibilis est. (P. Parthenius Minges OFM, Compendium theologiae dogmaticae generalis. Ratisbonae 1923, p. 8).

-------------------

Całe dowodzenie apologetyczne ostatecznie prowadzi do tego sylogizmu: 1. Wszystko, co Bóg objawił, jest godne wiary. 2. Bóg objawił religię chrześcijańsko-katolicką. 3. A więc religia chrześcijańska jest godna wiary. (O. Parteniusz Minges OFM, Kompendium teologii dogmatycznej ogólnej. Ratyzbona 1923, s. 8).

 

* * * * * * * * * * * * *

 Omnes totius mundi exercitus, et tota generis humani multitudo omnibus suis armis instructa, non posset vel uni angelo resistere, aut ejus vim sustinere. (P. Leonardus Lessius SI, De perfectionibus moribusque divinis. Parisiis 1881, p. 208).

-------------------

Wszystka siła zbrojna całego świata, i cała mnogość rodzaju ludzkiego wyposażona we wszelką broń, nie mogłaby stawić oporu choćby jednemu aniołowi, albo znieść jego mocy. (O. Leonard Lessius SI, O doskonałościach i obyczajach Bożych. Paryż 1881, s. 208).

 

* * * * * * * * * * * * *

Ad ipsam salutem et vitam aeternam nemo pervenit, nisi qui habet caput Christum; habere autem caput Christum nemo poterit, nisi qui in ejus corpore fuerit, quod est Ecclesia. (S. Augustinus, De unitate Ecclesiae, n. 49).

-------------------

Tylko ten osiągnie zbawienie i życie wieczne, kto za głowę ma Chrystusa; nikt zaś nie może mieć za głowę Chrystusa, jak tylko ten, kto pozostaje w Jego ciele, którym jest Kościół. (Św. Augustyn, O jedności Kościoła, n. 49).

 

* * * * * * * * * * * * *

 Homo apostata vir inutilis dicitur, qui a fidei veritate aversus, ad perfidiae falsitatem convertitur. (S. Bonaventura).

-------------------

Człowiekiem odstępcą, mężem nieużytecznym jest nazywany ten, kto odwróciwszy się od prawdy wiary, zwraca się do fałszu wiarołomstwa. (Św. Bonawentura).

 

* * * * * * * * * * * * *

 Inter omnes hominum curas, studium divinae sapientiae est perfectius, jucundius et utilius. (S. Thomas de Aquino).

-------------------

Spośród wszystkich zajęć ludzkich, nauka boskiej mądrości jest najdoskonalszą, najprzyjemniejszą i najpożyteczniejszą. (Św. Tomasz z Akwinu).

  

* * * * * * * * * * * * *

Petimus autem a Deo, ut regnum Christi, quod est Ecclesia, propagetur; ut se ad fidem Christi Domini et ad accipiendam veri Dei cognitionem convertant infideles et Judaei; et schismatici ac haeretici redeant ad sanitatem, et ad Ecclesiae Dei communionem, a qua desciverunt, revertantur. (Catechismus Romanus. Pars IV. Caput XI. De secunda petitione Orationis dominicae. "Adveniat regnum tuum". 12. Quid in primis igitur hac petitione Deum oremus).

-------------------

Prosimy więc od Pana Boga, aby Królestwo Chrystusa Pana (którym Kościół jest) rozszerzone było; aby się do Wiary Chrystusa Pana i do poznania Boga prawdziwego, nawrócili niewierni i Żydzi i odszczepieńcy i kacerze, aby zdrowego rozumu nabyli i do wspołeczności Kościoła Bożego, od której byli odstąpili, znowu się przywrócili. (Katechizm Rzymski. Część IV. Rozdział XI. O drugiej prośbie Modlitwy Pańskiej. "Przyjdź królestwo Twoje". 12. O co prosimy Pana Boga w tej drugiej prośbie).

 

* * * * * * * * * * * * *

Tę pewność ma Kościół Boży w rzeczach wierze służących: iż Papież około zbawiennej nauki i prawowiernej wiary nigdy zbłądzić nie może, ani to jest podobna, aby ta opoka, na której Chrystus Kościół swój zasadził, zachwiać się jakim błędem miała. Bo tę ma od Boga pewną nieodmienną obietnicę, iż tego jednego wiara ustać nigdy nie ma, na potwierdzenie wszystkiej braci. (Ks. Piotr Skarga SI, O jedności Kościoła Bożego pod jednym pasterzem i o greckim i ruskim od tej jedności odstąpieniu. Wydanie szóste. W Krakowie 1885, s. 111).

 

* * * * * * * * * * * * *

Wyznajemy Boga w Trójcy jedynego, a Trójcę w jedności,

bez pomieszania osób, bez rozłączenia istności.

(Quicumque. Credo Atanazjańskie).

 

* * * * * * * * * * * * *

Compendiosissima et fere sola ad sanctitatem via est abhorrere ab omnibus, quae mundus amat et amplectitur. (S. Ignatius de Loyola).

-------------------

Najłatwiejsza i prawie jedyna do świętości droga, jest stronienie od tego wszystkiego, co świat miłuje, za czym się ugania. (Św. Ignacy Loyola).

 

* * * * * * * * * * * * *

De Regis hominis decreto, posteaquam semel pronunciatum est, disputare fas non est, sed ei parere necesse est: et fas erit de Spiritus sancti decreto per os Ecclesiae loquentis disceptare, atque illud in dubium revocare? Absit a piorum cordibus haec tam impia cogitatio... Sed scriptum est, aiunt, ab Augustino, etiam ipsa plenaria Concilia, saepe priora posterioribus emendari (Lib. 2. cont. Donat. cap. 3). Scriptum est: sed non eo sensu, quasi quod semel in causa fidei statutum est in uno aliquo plenario Concilio, id in altero retractari postea liceat. Vel unum Concilium aliquod plenarium legitime congregatum proferatur, in quo prioribus plenariis Conciliis itidem legitime congregatis, contrarium sit aliquid constitutum in his quae ad fidem pertinent: proferri proculdubio nullum poterit. Nam si quis vel Ariminense, vel Syrmiense, vel Antiochenum, vel Ephesinum secundum, aut si quae fuerunt alia eiusdem generis Concilia congregata protulerit, quandoquidem auctoritate Romani Pontificis vel congregata, vel comprobata iuxta canones Nicaeni Concilii non sunt, legitime congregata Concilia nequaquam dici possunt, sed conventicula potius et conciliabula.

(Stanislaus Card. Hosius, Confessio catholicae fidei Christiana. Caput XXIIII. Quod Concilium Oecumenicum Ecclesiam Catholicam repraesentat. In: Opera omnia, T. I, pag. 36-37).

-------------------

O zarządzeniu króla człowieka, skoro raz zostało wydane, nie można rozprawiać, lecz trzeba mu się podporządkować. A czy będzie się godziło rozprawiać o postanowieniu Ducha Świętego, mówiącego przez usta Kościoła, i podawać je w wątpliwość? Niech daleka będzie od serc pobożnych myśl tak bezecna. Lecz mówią, napisał Augustyn, że nawet wcześniejsze Sobory Powszechne były przez późniejsze poprawiane (Contra Donatistas, liber 2, caput 3). Napisane jest, lecz nie w tym znaczeniu, jak gdyby to, co raz w sprawie wiary zostało postanowione na jednym Soborze Powszechnym, to wolno było na innym odwołać. Niech jeden Sobór Powszechny prawnie zebrany wskażą, na którym coś przeciwnego wcześniejszym Soborom Powszechnym także prawnie zgromadzonym zostało postanowione w sprawach należących do wiary. Bez wątpienia żadnego nie można wskazać. Bo jeżeli ktoś wskazałby synod w Rimini, lub Syrmium, albo w Antiochii, albo drugi Efeski, albo inne tego rodzaju zwołane synody, ponieważ nie zostały powagą Papieża Rzymskiego albo zebrane, albo zatwierdzone, nie mogą być nazwane Soborami, lecz raczej zgromadzeniami i synodzikami.

(Stanisław kard. Hozjusz, Chrześcijańskie Wyznanie Wiary Katolickiej, Rozdział XXIV. Sobór Powszechny przedstawia Kościół Katolicki, Olsztyn 1999, s. 53).

 

* * * * * * * * * * * * *

Utrzymywać że Bóg jest zarówno uczczony przez wszystkie Religie, które tylko znajdują się na ziemi, jest to tolerantyzm, który rozwiązłość wymyśliła, bezczelność ogłosiła, a który rozum potępia. Jedna tylko Religia jest na świecie, tak jak jest tylko jeden Bóg; i ona sama tylko Najwyższą Istotę uczcić może. Religia, która twierdzi, że wszystkie inne są także dozwolone, nie jest Religią, ale raczej szyderstwem ze czci religijnej, ponieważ Boga czyni bałwanem, u którego wszelki hołd jest w równej cenie. (O. Mikołaj Jamin OSB, Myśli ściągające się do błędów tegoczesnych. Dział III. O Jedności prawdziwej Religii. Warszawa 1811, s. 57-58).

 

* * * * * * * * * * * * *

1. Wszelka nauka bluźniercza zasługuje na potępienie, a taką jest indyferentyzm. Twierdzi bowiem, że wszystkie religie, albo że wszystkie sekty religii chrześcijańskiej są miłe Bogu i są dobre. Tak zaś twierdzić, to znaczy utrzymywać, iż kłamstwo i prawda, dobre i złe rzeczy są zarówno przyjemne w oczach Boga, a to zdanie zaprzecza Bogu prawdziwości i świętości, czyli bluźni przeciwko Jego nieskończonym doskonałościom.

2. Nauka fałszywa godna jest potępienia, a taką jest indyferentyzm. Uczy bowiem, że człowiek ma prawo wybrać sobie według własnego upodobania jedną z pomiędzy wielu religii. To zaś jest fałszem. Albowiem człowiek nie posiada tego prawa ani z natury, bo do Boga jedynie należy określenie, w jaki sposób chce być czczony; ani też nie ma na to pozwolenia Bożego, bo Bóg jako istota najświętsza nie może na to zezwolić, aby Mu cześć oddawał Jego niegodną. (Dogmatyka katolicka. Część ogólna. Krótko napisał X. J. Tylka. Drugie wydanie. Tarnów 1900, ss. 46-47).

 

* * * * * * * * * * * * *

Deum time et ama, firmiter retinens veram orthodoxamque fidem et constanter permanens in catholica ac romana Ecclesia. Doctrinam haereticorum, qui opiniones eidem sanctae Ecclesiae contrarias pertinaciter defendunt, exsecrare et fuge. Deus enim eos omnes, qui per haereses et schismata sese ab unitate Ecclesiae separant, abominatur. Isti homines sunt superbissimi: et nisi ipsi errores suos ante mortem deserant deponantque ac se corrigant, in aeternum peribunt. (P. Ludovicus Blosius OSB, Tabella spiritualis continens brevem institutionem vitae Christianae et viam perveniendi ad sincerum amorem Dei, § 1, 1).

-------------------

Boga się bój i miłuj Go, mocno zachowując prawdziwą i prawowierną wiarę i statecznie pozostając w Kościele katolickim i rzymskim. Wyklinaj i odrzucaj nauki heretyków, którzy uparcie bronią zdań przeciwnych temu świętemu Kościołowi. Bóg bowiem brzydzi się tymi wszystkimi, którzy przez herezje i schizmy oddzielają się od jedności Kościoła. Owi ludzie są pełni pychy: i jeśli przed śmiercią nie porzucą i nie wyrzekną się swych błędów i się nie poprawią, zginą na wieki. (O. Ludwik Blozjusz OSB, Przegląd duchowy zawierający krótką naukę życia chrześcijańskiego i drogę dojścia do prawdziwej miłości Boga. § 1, 1).

 

* * * * * * * * * * * * *

Kościół katolicki posiadając wyłącznie prawdę, z konieczności musi głosić, że tylko w nim można być zbawionym. Prawda jest tylko jedna, Kościół posiada prawdę, więc poza Kościołem wszystko mylne, jak poza światłem wszystko ciemne. Zbawienie zaś tam tylko być może, gdzie jest prawda. I w rzeczy samej, jeżeli człowiekowi potrzebna jest religia, toć tylko prawdziwa, a taką jest właśnie katolicka. Skoro dowiedzioną jest rzeczą, że nasza religia jest od Pana Boga, to nie ulega wątpliwości, że tylko w niej zbawienie, – a krzyki na nietolerancję tego dogmatu są tak niedorzeczne, jak niedorzeczne byłoby usiłowanie pogodzenia ciemności ze światłem, występku z cnotą. Nadto religia starająca się pogodzić zdania sprzeczne, dowodziłaby tym samym, że nie posiada prawdy. (Św. Jan Chrzciciel de la Salle, Obowiązki chrześcijanina względem Boga. 1. 1. 11. 5. Poza Kościołem nie masz zbawienia. Tarnów 1881, ss. 114-115).

 

* * * * * * * * * * * * *

I. Quomodo Haeretici et Schismatici Ecclesiam oppugnant?

R. 1. Insurgendo adversus ejus doctrinam et auctoritatem. 2. Sacras Scripturas detorquendo in sensus alienos, ad erroris sui patrocinium. 3. Temere effutiendo Ecclesiam in errorem et corruptionem esse prolapsam, posseque extra ejus finum homines salutem adipisci. Quae quidem Haereticorum omnium opinio sola sufficit ad eorum omnium condemnationem: ut supra probavimus. Hinc eos vocat Tertullianus interfectores veritatis. (...)

 

I. Quomodo revincit Ecclesia Haereticos et Schismaticos?

R. 1. Opponendo ipsis certissimam Scripturarum et Traditionis normam circa singula dogmata in controversiam revocata ab Haereticis. 2. Opponendo ipsis apertissima verba Christi promittentis Ecclesiam nunquam interituram, nunquam a recta fide defecturam. Proindeque sectam omnem ab Ecclesia segregatam ipsa sua novitate falsi nominis Ecclesiam constituere. Qua quidem praescriptione invictissima refelluntur omnes Haeretici, nulla habita ratione examinis dogmatum singulorum, in quibus errant.

 

I. Vincitne tandem Ecclesia haereses omnes, omnia schismata?

R. Vincit prorsus: regitur enim Spiritu Dei, estque columna et firmamentum veritatis (I Tim. 3, 15). Jam experientia teste triumphavit de antiquis haeresibus; triumphabit item de recentibus, et futuris.

 

(Institutiones catholicae in modum catecheseos, in quibus quidquid ad Religionis Historiam et Ecclesiae Dogmata, Mores, Sacramenta, Preces, Usus et Caeremonias pertinet, totum id brevi compendio ex sacris Fontibus Scripturae et Traditionis explanatur. Ex gallico idiomate in latinum sermonem translatae; adjectis singulis e Scriptura et Traditione petitis probationibus et testimoniis. Auctore eodem et interprete Francisco-Amato Pouget Montispessulanaeo, Presbytero Congregationis Oratorii Gallicani, sacrae Facultatis Parisiensis Doctore Theologo, Abbate Beatae Mariae de Campo-Bono. Tomus primus. Venetiis 1782, pp. 251. 252).

 

-------------------

 

P. Jakim sposobem kacerze i odszczepieńcy biją na Kościół?

O. 1. Powstając przeciwko nauce i powadze jego. 2. Nakręcając Pismo święte do rozumienia jemu obcego na poparcie swoich błędów. 3. Twierdząc zuchwale, że się Kościół popsuł, i że można zbawić się, za jego obrębem; jest to zdanie wspólne wszystkim kacerzom, na którym samym dosyć jest do potępienia ich wszystkich, jakośmy to pokazali już wyżej. Stąd Tertulian nazywa ich zabójcami prawdy. (...)

 

P. Jakim sposobem Kościół pohańbia kacerzów i odszczepieńców?

O. 1. Stawiając przeciwko nim nieomylne prawidło Pisma św. albo podania, około każdego artykułu nauki od nich zaprzeczonego. 2. Stawiając przeciwko nim, bez szczególnego rozbierania artykułów, obietnice Jezusa Chrystusa, tyczące się nieomylności i nieskazitelności Kościoła; pokazując to, że każda sekta nowa powinna być poczytana za fałszywą, dla tego samego, że jest nowa.

 

P. Czy tryumfujeż nareszcie Kościół ze wszystkich odszczepieństw i kacerstw?

O. Tak jest. Bo jest prowadzony i ożywiany Duchem Świętym i jest fundamentem i kolumną prawdy (I Tym. 3, 15). Przykład dawnych kacerzy, nad którymi Kościół odniósł zwycięstwo, jak naucza doświadczenie, jest dla niego pewnym zaręczeniem, że tryumfować będzie i z nowych.

 

(Nauki Katolickie w sposób katechizmowy, w których wyłożone są w krótkości z Pisma świętego i Podania: dzieje, zasady Religii, moralność chrześcijańska, Sakramenta, modły, obrzędy i zwyczaje Kościoła. Napisane niegdyś przez Xiędza Franciszka Pouget, przełożone z Francuskiego. Wydanie nowe, przejrzane i poprawione. Tom I. Warszawa 1830, ss. 376. 378-379).

 

* * * * * * * * * * * * *

Co to jest grzech przeciw Duchowi Świętemu? To dobrowolne, rozmyślne, jawne, uporne sprzeciwianie się uznanej prawdzie. Ten, który popadł w ów grzech, a nie odwołał bluźnierczych słów swoich, zamyka sobie drzwi do Królestwa niebieskiego i staje w rzędzie potępionych. Łaska nie może już wtedy mieć przystępu do jego serca. Grzech przeciwko Duchowi Świętemu popełniają wszyscy założyciele herezji jak: Ariusz, Nestoriusz, Luter itp. Uczyń akt wiary we wszystko, co Kościół katolicki do wierzenia podaje, na wynagrodzenie bluźnierstw heretyków. (Ks. R. G. Clarke SI, Rozmyślania o życiu i nauce Pana Jezusa. Kraków 1913, s. 380).

 

* * * * * * * * * * * * *

Słyszy się nieraz, że to obojętne, czy kto jest katolikiem, czy protestantem, czy prawosławnym, czy żydem, byle tylko wierzył w Pana Boga. Czyżby naprawdę tak było?... Kto ocalał podczas potopu?... Korab jest obrazem Kościoła katolickiego, o którym powtórzyć można słowa św. Piotra (Dz. Ap. 4, 12): "I nie masz w żadnym innym zbawienia. Albowiem nie jest pod niebem inne imię dane ludziom, w którym byśmy mieli być zbawieni"... Kto nie chce przyjąć nauki Kościoła świętego, lecz trwa w niewierze albo błędach, gotuje sobie potępienie wieczne... Kto uznał raz Kościół katolicki jako prawdziwy, ten pod utratą zbawienia musi się przyłączyć do niego, bo woli Bożej muszą ustąpić wszelkie względy ludzkie. Człowiek musi raczej poświęcić całe mienie, przychylność krewnych, szczęście doczesne, nawet życie, a przyjąć wiarę katolicką. I w tym leży cała trudność dla wielu innowierców. A jednak do nich stosują się słowa Chrystusa Pana (Mt. 10, 37): "Kto miłuje ojca albo matkę więcej niż Mnie, nie jest Mnie godzien". (Katechezy dla wyższych oddziałów szkoły powszechnej. Opracował Ks. Jan Szukalski, Profesor państw. seminarium naucz. w Inowrocławiu. Część I: O wierze. 45. Zbawienie tylko w Kościele katolickim. Nakład Seminarium Zagranicznego – Potulice 1934, ss. 282-283. 285).

 

* * * * * * * * * * * * *

Noluit Ecclesiam suam caecam esse omnipotens Deus, oculos ei dedit, qui eam illuminarent, et ei veritatis viam ostenderent, qui eam errare non permitterent. (S. Bruno Signiensis, De Confessoribus).

------------------- 

Wszechmogący Bóg nie chciał, aby Jego Kościół był ślepy, dał mu oczy, które go oświecają i drogę prawdy mu wskazują, które nie dopuszczają aby zbłądził. (Św. Bruno z Segni, O Wyznawcach).

 

* * * * * * * * * * * * *

Optima politica sinceritas est. Alba mens numquam erubescit, ubi vice versa in ruborem cogitur deprehensa falsitas. Nihil foedius fraude detecta. (S. Ignatius de Loyola).

-------------------

Najlepszą polityką jest szczerość. Myśl czysta nigdy się nie rumieni, ale fałsz wykryty w ogromnym bywa kłopocie. Nie ma nic brzydszego nad szalbierstwo, które na jaw wyszło. (Św. Ignacy Loyola).

 

* * * * * * * * * * * * *

Necessarium fuit Christum ex mortuis resurgere, non modo ad divinae justitiae commendationem, ad fidei nostrae instructionem, et spei erectionem, verum etiam ad vitae fidelium informationem, et salutis nostrae consummationem. (S. Thomas Aquinas, Summa theologica, III, q. 51, a. 1. Conclusio).

-------------------

Konieczne było Zmartwychwstanie Chrystusa, nie tylko dla publicznego okazania sprawiedliwości Bożej, dla uformowania naszej wiary, i podźwignięcia naszej nadziei, lecz także dla ukształtowania życia wiernych, i dla uwieńczenia naszego zbawienia. (Św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna, III, q. 51, a. 1. Konkluzja).

 

* * * * * * * * * * * * *

Quod solo hoc Judaei accipere veniam possint delictorum suorum, si sanguinem Christi occisi baptismo ejus abluerint, et in Ecclesiam transeuntes, praeceptis ejus obtemperaverint. (S. Cyprianus Episcopus Carthaginensis, Testimoniorum libri adversus Judaeos, I. XXIV).

-------------------

Jedynie w ten sposób mogą uzyskać żydzi odpuszczenie swych grzechów, jeżeli krew zabitego Chrystusa zmyją jego chrztem, i przechodząc do Kościoła, posłuszni będą jego przykazaniom. (Św. Cyprian Biskup Kartagiński, Księgi świadectw przeciwko żydom, 1. 24).
 
* * * * * * * * * * * * *

 Obecność Ducha Świętego w Kościele, jest źródłem nieomylności Kościoła; obecność Ducha Świętego w duszy człowieka, jest źródłem uświęcenia człowieka. Oboje to działanie Ducha Świętego w zupełnej jest jedno z drugim harmonii. Zgadzanie się z duchem Kościoła, ten jest znak i znamię człowieka duchownego. Sentire cum Ecclesia, – zgadzać się z Kościołem, w dogmatach jego, i w karności, i w podaniach, i w nabożeństwach, i obyczajach, i zdaniach i sympatiach jego, ten jest kamień probierczy na którym się doświadcza i okazuje, czy to co się dzieje w sercu człowieka, nie jest dziełem ducha diabelskiego, albo dziełem ducha ludzkiego, ale dziełem Ducha Świętego. (Henryk Edward kard. Manning, Arcybiskup Westminster).

 

 

* * * * * * * * * * * * *

Hanc veram Ca­tholicam Fidem, extra quam nemo salvus esse potest, quam in praesenti sponte profiteor et veraciter teneo, eandem integram et inviolatam usque ad extremum vitae spiritum, constantissime, Deo adiuvante, retinere et confiteri, atque a meis subditis seu illis, quorum cura ad me in munere meo spectabit, teneri et doceri et praedicari, quan­tum in me erit curaturum, ego idem N. spondeo, ac iuro. Sic me Deus adiuvet, et haec sancta Dei Evangelia. (Professio Catholicae Fidei juxta Codicem Juris Canonici).

-------------------

Ja N. obiecuję, przyrzekam i zaręczam, że tę prawdziwą wiarę katolicką, poza którą nikt zbawionym być nie może, a którą ja teraz do­browolnie wyznaję i prawdziwie w sercu swoim żywię, całkowicie i nieskażenie aż do ostatniego tchu życia, przy pomocy Bożej, stale chować i wyznawać będę; nadto wedle sił swoich starać się będę, aby moi podwładni i ci, o których piecza do mnie z obowiązku ma należeć, tę wiarę zachowywali, głosili i jej nauczali. Tak niech mi pomoże Bóg i ta święta Jego Ewangelia. (Wyznanie Wiary katolickiej według Kodeksu Prawa Kanonicznego).

 

* * * * * * * * * * * * *

Wiara jest według nauki Soboru Trydenckiego "początkiem zbawienia ludzkiego, podstawą i korzeniem wszelkiego usprawiedliwienia". Nie może być jednak ona bezowocną i pozostać tylko aktem rozumu. Chrześcijanin musi osądzać wszystkie rzeczy w świetle wiary i musi obrać ją za gwiazdę przewodnią i fundament całego życia. We wszystkich sprawach musi najpierw zapytać: Czego uczy mię wiara? a potem do niej stosować wszystkie swoje myśli, pragnienia i czyny. "Sprawiedliwy z wiary żyje" (Rzym. 1, 17). (Ks. Wiktor Cathrein SI, Katolicki pogląd na świat. Tłumaczył Ks. Adam Kuleszo. Poznań – Warszawa – Wilno – Lublin [1928], s. 375).

 

* * * * * * * * * * * * *

Quis dicendus est christianus?

 

Qui Iesu Christi veri Dei et hominis salutarem doctrinam in eius Ecclesia profitetur. Omnes proinde cultus et sectas, quae extra Christi doctrinam et Ecclesiam ubivis gentium reperiuntur, ut est iudaica, ethnica, mahometica, haeretica, damnat et detestatur penitus, qui vere christianus est et in ipsa Christi doctrina firmiter acquiescit. (S. Petrus Canisius SI, Doctor Ecclesiae, Catechismus maior seu Summa doctrinae christianae, I. 1).

-------------------

Kogo należy nazywać chrześcijaninem?

 

Chrześcijaninem należy nazywać tego, kto wyznaje świętą naukę Jezusa Chrystusa, prawdziwego Boga i prawdziwego człowieka, w Kościele, przez Niego ustanowionym. A zatem prawdziwym chrześcijaninem jest ten, kto będąc mocno przywiązanym do nauczania Jezusa Chrystusa jednocześnie potępia i brzydzi się z głębi swojego serca wszelką sektą jak i wszelkim obcym tej doktrynie kultem, potępionym powagą Kościoła: takimi są sekty żydowskie, bałwochwalcze, mahometańskie i w ogólności wszelkie sekty heretyckie. (Św. Piotr Kanizjusz SI, Doktor Kościoła, Katechizm większy czyli Summa nauki chrześcijańskiej, I. 1).

 

* * * * * * * * * * * * *

Retine firmiter orthodoxam fidem, credens sine aliqua haesitatione omnia quae canonicae et Sanctae Scripturae ab Ecclesia receptae complectuntur et quae Spiritus Sanctus credenda nobis revelat pronuntiatque per Ecclesiam. (Manuale vitae spiritualis continens Ludovici Blosii Opera spiritualia selecta. Friburgi Brisgoviae 1907, p. 195).

-------------------

Trzymaj się mocno prawej wiary, uznając bez żadnego powątpiewania wszystko, co Pismo św. i święte księgi kanoniczne przez Kościół przyjęte zawierają, i co nam Duch Święty objawia i do wierzenia podaje przez Kościół. (Kwiateczki duchowne Ludwika Blozjusza, czyli nauki i rady do pobożnego życia chrześcijan, wyjęte z różnych jego dzieł..., Nakładem OO. Karmelitów Bosych w Czernej [1907], s. 171).  

 

* * * * * * * * * * * * *

DISCIPULUS. Quid autem significat, Communionem Sanctorum?

 

MAGISTER. Nihil aliud est, quam dicere corpus Ecclesiae eo modo unitum esse, ut si bene uni membro sit, bene sit, et reliquis (Psal. 118. Rom. 12). Hinc quantumvis in remotissimis plerique regionibus degant, nec nobis noti sint, nihilominus Missae sacrificiis, precibus, divinis officiis, aliisque id genus bonis operibus eorum, gaudemus. Quae communio non modo in terris est, sed etiam eadem Missae sacrificia, orationes, bonaque opera in purgatorio existentibus in primis prosunt, uti quoque orationes in caelo degentium, nobis et animabus in purgatorio constitutis, proficuae sunt. (S. Robertus Cardinalis Bellarminus SI, Christianae doctrinae copiosa explicatio, jussu Sanctissimi Domini Clementis VIII. Pontificis Maximi composita).

-------------------

UCZEŃ. Co znaczy, Świętych Obcowanie?

 

NAUCZYCIEL. Świętych Obcowanie to znaczy, że ciało Kościoła jest tak złączone, iż dobro jednego członka służy wszystkim członkom (Rzym. XII). Tak, iż ilekolwiek jest krajów i narodów, bliskich i dalekich, znanych i nieznanych, ich Msze, modlitwy i dobre uczynki, są nam pomocą. Ta wspólność, to Obcowanie Świętych, nie tylko jest tu na ziemi; lecz nadto, nasze Msze, modlitwy i dobre uczynki, są pomocą duszom w Czyśćcu zostającym; a zaś modlitwy dusz w Niebie będących, są pomocą i nam, i duszom Czyśćcowym. (Św. Robert kardynał Bellarmin SI, Wykład Nauki Chrześcijańskiej, ułożony z rozkazu Klemensa VIII Papieża).

 

* * * * * * * * * * * * *

Haeretici, sicut diabolus ipsorum pater, transformationem vultus ad speciem Angeli conformant, eamque verborum indolem prae se ferunt, ut rectum sensum habere videantur eumque ubi persuaserint, eo miseros deducunt, ut diversa et aliena a Scripturis sentiant. (S. Athanasius, Episcopus et Doctor Ecclesiae).

 -------------------

Heretycy, podobnie jak ich ojciec szatan, przybierają na siebie pozory aniołów i tak pięknie umieją przemawiać, że się zdaje, iż prawdę mówią; dopiero po przyjęciu ich nauki, przekonują się nieszczęśliwi ich zwolennicy, że pozostają w sprzeczności z Pismem świętym. (Św. Atanazy, Biskup i Doktor Kościoła).

 

* * * * * * * * * * * * *

Apparuit enim gratia Dei Salvatoris nostri omnibus hominibus, erudiens nos, ut abnegantes impietatem et saecularia desideria, sobrie, et iuste, et pie vivamus in hoc saeculo, expectantes beatam spem, et adventum gloriae magni Dei, et Salvatoris nostri Iesu Christi; qui dedit semetipsum pro nobis, ut nos redimeret ab omni iniquitate, et mundaret sibi populum acceptabilem, sectatorem bonorum operum. (S. Paulus Apostolus, Epistula ad Titum II, 11-14).

-------------------

Okazała się bowiem łaska Boga Zbawiciela naszego wszystkim ludziom, nauczająca nas, abyśmy wyrzekłszy się niezbożności i pożądliwości światowych, trzeźwo i sprawiedliwie i pobożnie żyli na tym świecie, oczekując błogosławionej nadziei i przyjścia chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa, który dał samego siebie za nas, aby nas wykupić od wszelkiej nieprawości, i oczyścić sobie lud przyjemny, gorliwy w dobrych uczynkach. (Św. Paweł Apostoł, List do Tytusa II, 11-14).

 

* * * * * * * * * * * * *

Instruit Dominus multos esse venturos sub pellibus ovium rapaces lupos. Quaenam istae sunt pelles ovium, nisi nominis christiani extrinsecus superficies? Qui lupi rapaces, nisi sensus, et spiritus subdoli, ad infestandum gregem Christi intrinsecus delitescentes? Qui pseudoprophetae sunt, nisi falsi praedicatores? Qui pseudoapostoli, nisi adulteri evangelizatores? Qui antichristi interim et semper, nisi Christi rebelles? Nunc sunt haereses, non minus doctrinarum perversitate Ecclesiam lacessentes, quam tunc Antichristus persecutionum atrocitate persequetur: nisi quod persecutio et martyres facit, haeresis apostatas tantum. (Tertullianus, De praescriptione adversus haereticos, 4).

-------------------
Poucza Pan [Mt. 7, 15], że wielu przyjdzie "w odzieniach owczych, wewnątrz wilcy drapieżni". Jakież to są one odzienia owcze, jeśli nie powierzchowność imienia chrześcijańskiego zewnątrz? Jacy to wilcy drapieżni, jeśli nie zdania i myśli podstępne, na zewnątrz ukryte ku trapieniu trzody Chrystusowej? Którzy to są fałszywi prorocy, jeżeli nie fałszywi kaznodzieje? Którzy fałszywi apostołowie, jeżeli nie głosiciele nieprawej ewangelii? Którzy to antychryści, obecnie i zawsze, jeżeli nie wrogowie Chrystusa? Teraz są herezje, nie mniej przewrotnością nauk Kościół nagabujące, jak wtedy Antychryst prześladowań okrutnością będzie go gnębił: tylko że prześladowanie wyrabia męczenników, herezja tylko odstępców. (Tertulian, Preskrypcja przeciw heretykom, 4).

 

* * * * * * * * * * * * *


Utrzymywać że wszystkie religie są głosem prawdy, jest największą niedorzecznością. Nie dosyć na tym, wszystkie religie chcą pochodzić z nieba, i w samej istocie ta z nich będzie prawdziwą, która tego dowieść potrafi; inne zaś pozostaną urojeniem lub kłamstwem... Jestże rzeczą podobną do prawdy, aby wszystkie religie, wszystkie wyznania, zarówno były miłymi Bogu? Wszakże nieskończona prawda nie może kochać błędu, a to co jest złem nie może się podobać dobroci bez granic! Ten zatem co twierdzi, że wszystkie religie zarówno są dobre, że za pomocą jakiegokolwiek wyznania człowiek dopełnia obowiązków swoich względem Boga, bluźni przeciwko prawdzie, urąga dobroci Stworzyciela. (Ks. Jakub Balmes, O sposobie osiągnienia prawdy. Filozofia praktyczna. Tłumaczenie z hiszpańskiego. Poznań 1853, ss. 132-133).

 

* * * * * * * * * * * * * 

Tantum de veritate quisque potest videre, quantum ipse est. (Hugo de S. Victore).
-------------------
O tyle prawdę każdy widzieć może, o ile sam jest prawdą. (Hugo od św. Wiktora).


* * * * * * * * * * * * *

 

Nunc autem Christus resurrexit a mortuis primitiae dormientium; quoniam quidem per hominem mors, et per hominem resurrectio mortuorum. Et, sicut in Adam omnes moriuntur, ita et in Christo omnes vivificabuntur. Unusquisque autem in suo ordine: primitiae Christus, deinde ii qui sunt Christi, qui in adventu eius crediderunt. Deinde finis, cum tradiderit regnum Deo et Patri, cum evacuaverit omnem principatum et potestatem et virtutem. Oportet autem illum regnare, "donec ponat omnes inimicos sub pedibus eius". (Sanctus Paulus Apostolus, 1 Cor. XV, 20-25).

-------------------

Teraz jednak Chrystus zmartwychwstał jako pierwociny tych, którzy zasnęli, ponieważ przez człowieka śmierć, i przez człowieka powstanie umarłych. A jak w Adamie wszyscy umierają, tak i w Chrystusie wszyscy będą ożywieni. A każdy w swoim rzędzie: Chrystus, pierwociny; potem ci, którzy są Chrystusowi, którzy uwierzyli w przyjście Jego. Potem koniec, gdy odda królestwo Bogu i Ojcu, gdy zniszczy wszelką zwierzchność i władzę i moc. A trzeba, żeby On królował, póki "nie położy wszystkich nieprzyjaciół pod nogi Jego". (Św. Paweł Apostoł, 1 Kor. XV, 20-25).

 

* * * * * * * * * * * * *


Tanto magis debemus commemorare vanitatem Haereticorum, quanto magis quaerimus salutem ipsorum. (Sanctus Augustinus).

-------------------

Tym bardziej powinniśmy wspominać o próżności heretyków, im bardziej staramy się o ich zbawienie. (Święty Augustyn).

 

* * * * * * * * * * * * *

I choćby wszyscy monarchowie świata połączyli się przeciwko nam i przeciwko Kościołowi rzymskiemu, to uważalibyśmy ich za nic, skoro mamy prawdę po naszej stronie i występujemy w jej obronie. Wówczas tylko mielibyśmy powód do trwogi, gdyby nam przyszło walczyć wbrew prawdzie i sprawiedliwości. (Papież Bonifacy VIII, Przemówienie do kardynałów).

* * * * * * * * * * * * *
 

Non est caput nisi in corpore suo: non est Christus, nisi in sua sancta Catholica Ecclesia. Ecclesia porro Catholica ibi est, ubi est fides Catholica. Fides autem Catholica ea est, quae per orbem universum iuxta Christi praeceptum eadem semper annunciatur, nec vel tempore, vel locis unquam variatur, a qua si quis dissentiat, is Catholicus non est, quod singularem quandam opinionem, non unam communem omnium fidem amplecti videatur. (Stanislaus Cardinalis Hosius, Confessio Catholicae Fidei Christiana. Caput XXII).

-------------------

Nie ma głowy, jak tylko w swoim ciele, nie ma Chrystusa, jak tylko w swoim świętym Katolickim Kościele. Kościół zaś Katolicki tam jest, gdzie jest wiara katolicka. Wiarą zaś katolicką jest ta, która po całym świecie zgodnie z nakazem Chrystusa zawsze ta sama jest głoszona, i ani w zależności od czasu, ani od miejscowości, nigdy się nie zmienia. Gdyby ktoś z nią był w niezgodzie, nie jest katolikiem, gdyż widocznym jest iż przyjmuje jakiś odosobniony pogląd, a nie wspólną wszystkim wiarę. (Stanisław kardynał Hozjusz, Chrześcijańskie Wyznanie Wiary Katolickiej. Rozdział XXII).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

DISCIPULUS. Quid ergo per virtutem fidei credendum est?

 

MAGISTER. Necessarium est inprimis credere distincte omnes articulos Symboli, quos supra explicavimus, et illos praesertim articulos, de quibus festa per anni circulum Ecclesia instituit, ut sunt, Incarnatio Domini, Nativitas, Passio, Resurrectio, Ascensio, Missio Spiritus Sancti, et Sanctissima Trinitas. Deinde praeparatum esse hominem oportet, ut omne illud credat, quod credendum esse declarabit sancta Mater Ecclesia. Denique exterius ab iis sibi cavere, quae signa sunt infidelium, ut v. g. est, Turcicarum aut Judaicarum vestium habitus, vesci carnibus in die veneris ut haeretici faciunt, et similia; quia non modo necessarium est corde et ore, sed etiam opere exteriore ingenue fidem profiteri, et sese alienum ab omni secta Sanctae Ecclesiae contraria ostendere. (S. Robertus Cardinalis Bellarminus SI, Christianae doctrinae copiosa explicatio, jussu Sanctissimi Domini Clementis VIII. Pontificis Maximi composita).

-------------------

UCZEŃ. W cóż tą cnotą Wiary wierzyć potrzeba?

 

NAUCZYCIEL. Potrzeba wierzyć wyraźnie we wszystkie Artykuły Składu Apostolskiego, któreśmy wam wyłożyli, a mianowicie w tajemnice które Kościół w uroczystych Świętach corocznie obchodzi, to jest we Wcielenie, Narodzenie, Mękę i Śmierć, Zmartwychwstanie, i Wniebowstąpienie Chrystusa Pana, tudzież w Zesłanie Ducha Świętego i w Świętą Trójcę. Nadto, potrzeba być gotowym do wierzenia w to wszystko, co tylko nam Kościół do wierzenia poda. Na koniec, należy wystrzegać się tego wszystkiego, co by nas za niewiernych udawać mogło. Tak, iż nie tylko sercem i usty, lecz nawet zewnętrznymi czynami winniśmy wyznawać prawdziwą wiarę, i okazywać się obcymi wszelkim Zborom niewiernych, kacerzy i odszczepieńców. (Św. Robert kardynał Bellarmin SI, Wykład Nauki Chrześcijańskiej, ułożony z rozkazu Klemensa VIII Papieża).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Considera omnem spiritum esse mendacem qui non mittitur a Christo. Talis fuit in ore prophetarum regis Samariae [cf. 3 Reg. 22, 6-12], talis in modernorum linguis haereticorum: qui novas doctrinas serunt, nova confingunt evangelia, veterum traditiones, scripturas dogmataque iam inde ab ipsis initiis Christi in Ecclesia usurpata reiciunt, falsitatis magistri. Horum spiritus est mendacii spiritus, non a Christo ipsa Veritate missus, sed a Patre mendacii cacodaemone instillatur. (P. Stanislaus a Iesu Maria Papczyński, Inspectio cordis).

-------------------

Rozważ to, że każdy duch, którego nie posyła Chrystus, jest kłamliwy. Taki był on w ustach proroków króla Samarii [por. 3 Król. 22, 6-12], taki jest w wypowiedziach współczesnych heretyków, którzy jako nauczyciele fałszu rozsiewają nowe nauki, wymyślają nowe ewangelie, odrzucają tradycje starszych oraz pisma i dogmaty już od samych początków ustalone w Kościele Chrystusowym. Ich duch jest duchem kłamstwa: nie jest posłany przez samą Prawdę-Chrystusa, lecz wsączony przez ojca kłamstwa, złego ducha. (O. Stanisław od Jezusa i Maryi Papczyński, Wejrzenie w głąb serca).

 

* * * * * * * * * * * * *

  

Sed sciant omnes, quod ubicumque et qualitercumque homo moriatur in criminali peccato sine satisfactione et potest satisfacere et non satisfecit, diabolus rapit animam eius de corpore suo cum tanta angustia et tribulatione, quantam nullus scire potest, nisi qui recipit. Et omnia talenta et potestas, scientia et sapientia, quam putabat habere (cfr. Lc 8, 18), auferetur ab eo (Mc 4, 25)... Corpus comedunt vermes; et ita perdit corpus et animam in isto brevi saeculo et ibit in inferno, ubi cruciabitur sine fine. (S. Franciscus Assisiensis, Epistola ad fideles).

-------------------

Lecz niechaj wszyscy wiedzą, że gdziekolwiek i jakokolwiek człowiek umiera w ciężkim grzechu bez zadośćuczynienia, jeśli może zadość uczynić a nie czyni, czart wyrywa duszę jego z ciała z tak wielką trwogą i przerażeniem, że wiedzieć tego nikt nie może, który sam tego nie zaznał. I traci wszystkie talenty, moc, wiedzę i mądrość... A robactwo zjada jego ciało. I tak w tym krótkim doczesnym życiu gubi duszę swoją i ciało swoje i runie w piekło, gdzie czeka go męka bez końca. (Św. Franciszek z Asyżu, List do wiernych).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Doczekaliśmy podobnych bardzo rzeczy z tych, które na końcu świata będą, bo wiele królestw chrześcijańskich od Kościoła odpadło, a wielce srogą apostazję i odszczepieństwa czyniąc, w moc pogańską wpadły. Po zachodnich pociechy nie mamy, czego poganin nie posiadł, to heretyctwa zepsuły... Antychrystowi przesłańcy, heretycy, wszystkie niepokoje wzruszają, ludzi do bluźnienia Pana Boga i do pogaństwa i do rozpustności złych niechrześcijańskich obyczajów przywodzą, uciskają i mordują srogim zabijaniem. Katolicy stępieli w miłości Bożej i zatrzymaniu chwały Jego. Zdrady, chytrości, nieuprzejmości, łakomstwa, nieczystości, swarów i zazdrości wszędy pełno. Każdemu wolno Pana Boga lżyć i bluźnić... Czegoż czekać mamy? Z Eliaszem możem mówić: "Dosyć mam, Panie weźmij duszę moją" na takie nieczci chwały Twej patrzeć nie chcę... To, co Pan Bóg użyczył czasu, na przyprawowanie do naszego końca świata obracajmy. Bo gdy nasza śmierć przyjdzie, koniec nam tego świata uczyni. (Ks. Piotra Skarga SI, Kazanie na XXIV niedzielę po Świątkach. O końcu świata i o Antychryście).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Novi anni et totius vitae felicitas in eo consistit, ut omnia temporis et actionum nostrarum momenta ad Dei solius gloriam dirigantur. Hoc Deus jure supremi dominii exigit, hoc nos essentiali servitutis titulo debemus. (S. Ignatius de Loyola).

-------------------

Nowego roku i całego życia szczęście na tym polega, abyśmy ku chwale Boga kierowali każdą chwilę i każdą czynność naszą. Tego się Bóg od nas domaga jako Najwyższy Pan, do tego my się poczuwać winniśmy jako Jego słudzy. (Św. Ignacy Loyola).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Didicimus ergo iam, ibi esse Apostolicam Ecclesiam, ubi est doctrina Apostolorum. Porro doctrina Apostolorum ibi est, ubi est legitima Episcoporum successio a temporibus Apostolorum ad haec usque nostra: quae successio ubi non est, ibi non est Ecclesia Christi, sed Satanae synagoga. (Stanislaus Cardinalis Hosius, Confessio Catholicae Fidei Christiana. Dilingae, Anno salutis humanae, M. D. LVII. (1557). Caput XXVIII. Quod ubi legitima Episcoporum successio est, ibi doctrina Apostolorum, ibi vera sit, una, sancta, catholica, Apostolica Ecclesia).

-------------------

Nauczyliśmy się więc już, że tam jest Kościół Apostolski, gdzie jest nauka Apostołów. A dalej: nauka Apostołów jest tam, gdzie jest prawowite następstwo Biskupów, od czasów Apostołów, aż do tych naszych. Gdzie nie ma tego następstwa, tam nie ma Kościoła Chrystusowego, lecz Synagoga szatana. (Stanisław kardynał Hozjusz, Chrześcijańskie Wyznanie Wiary Katolickiej. Rozdział XXVIII. Tam, gdzie jest prawowite następstwo Biskupów, tam jest nauka Apostołów i prawdziwy jeden, święty, katolicki i Apostolski Kościół).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Jestem zmuszony dowodzić przeciwko nim tej prawdy, która będąc bardzo pewna, uczy nas tego że Kościół naszych Adwersarzy który nie był widzialny przed pięćdziesięcioma albo sześćdziesięcioma laty, i który nie był zawsze, nie jest prawdziwym Kościołem. Za tym idzie że ci wszyscy którzy w nim zostają, daleko są od wiecznego zbawienia, jeśli się nie nawrócą. Do tego nie tylkom dowiódł że ich Kościół nie jest prawdziwy Kościół, alem też pokazał jako jest nasz prawdziwy Kościół, wyznający JEZUSA Chrystusa za głowę swoją, i trwający bez ustania w jedności Wiary Katolickiej Rzymskiej. Czegoż się nauczymy z tej prawdy? Nauczymy się wychwalać Boga za tak wielką łaskę, z której nam zostawił Kościół zawsze trwający, do którego każdego czasu uciekać się możemy, i w nim dostąpić zbawienia wiecznego, postępując z tej niskości widomego Kościoła do niebieskiej Hierarchii, wzbudzając w sobie pragnienie żywota wiecznego, jako mówi Apostoł: Non contemplantibus nobis quae videntur, sed quae non videntur [Nie wpatrujemy się w to, co widzialne, ale w to, co niewidzialne] (2 Kor. 4, 18). (Św. Franciszek Salezy Biskup, Doktor Kościoła, Kazanie o wieczności Kościoła świętego).

 

* * * * * * * * * * * * *

  

Ferendi non sunt, qui Pontifici se dicto audientes fore profitentur, non autem Paulo, aut Iulio, sibique hoc arrogant, suum ut esse velint iudicium, quando ut Pontifex, quando ut Iulius decernat; quae si semel admissae fuerint captiones, omnis erit e terris obedientia sublata. Cur enim non eadem ratione sibi sumat quisquam, ut de regis sententia iudicet, quod Sigismundum, non autem regem pronuntiasse dicat? Nihil captione hac perniciosius cogitari potest. (Stanislaus Cardinalis Hosius, Confessio Catholicae Fidei Christiana. Dilingae, Anno salutis humanae, M. D. LVII. (1557). Caput XXVIII).

------------------- 

Niedopuszczalni są ci, którzy mówią, że będą posłuszni Papieżowi, a nie Pawłowi albo Juliuszowi, i sobie to przypisują, chcą aby to był ich sąd, kiedy jako Papież, a kiedy jako Juliusz postanawia. Gdyby raz dopuścić te wykręty, wszelkie posłuszeństwo ze świata zostanie usunięte. Dlaczego bowiem tak samo nie ma ktoś sobie przypisać sądu o wyroku króla, mówiąc że ten wyrok wydał Zygmunt a nie król? Nic zgubniejszego od tego wykrętu nie można wymyśleć. (Stanisław kardynał Hozjusz, Chrześcijańskie Wyznanie Wiary Katolickiej. Rozdział XXVIII).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Catholicus non est, qui a Romana Ecclesia in fidei doctrina discordat. (Stanislaus Cardinalis Hosius).

-------------------

Nie jest katolikiem, kto w nauce wiary odstępuje od Kościoła Rzymskiego. (Stanisław kardynał Hozjusz).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Muszą być i kacerstwa (I Kor. XI, 19) – zostało to przepowiedziane Kościołowi naszemu. Ponieważ Kościół jest społecznością złączoną w jednolitości wiary, a mającą za cel jej szerzenie, więc wróg chce koniecznie ten Kościół, fundament wiary, obalić. Za narzędzie obiera sobie wybuchające od czasu do czasu kacerstwa, czyli fałszowanie i przekręcanie wiary. Cóż wtedy czyni Duch Święty? Broni dziedzictwa wiary, powołując urząd nauczycielski, świadków wiary, aby rzecz osądzili i wyrok wydali. Z chwilą, gdy zapadnie, już osądzoną jest herezja – spada na nią miecz Ducha Świętego (Efez. VI, 17) – trafia jednym słowem, odcina ją od życiodajnego ciała Kościoła. Przy tym Duch Święty pobudza światłych i natchnionych mężów, by wyrok jego uzasadnili, okazując, jak niesłusznym był zarzut wroga, a przeciwnie, jak wyrok Kościoła opiera się na podstawie objawienia i rozumu. (O. Maurycy Meschler SI, Dar Zielonych Świąt. Rozmyślania o Duchu Świętym. Tłumaczone z niemieckiego przez G. L. R., Kraków 1924, s. 105).

 

* * * * * * * * * * * * *

  

Itaque certissimum est, eos omnes, qui opinionem aliquam Romanae Catholicaeque Ecclesiae contrariam tenent, et defendunt, atque ita sese ab illius unitate separant; si pertinaces in haeresi aut schismate vitam finierint, aeterna supplicia in inferno luituros, quamlibet iuste aliqui hic vivere videantur. (P. Ludovicus Blosius OSB, Speculum spirituale).

-------------------

Tak więc najpewniejszą rzeczą jest, że wszyscy ci, którzy trzymają się i bronią jakiegoś zdania przeciwnego rzymskiemu i katolickiemu Kościołowi, zrywając tym samym z nim jedność, jeśli z uporem pozostając w herezji lub schizmie zakończą życie, to za karę będą cierpieć wieczne męki w piekle, pomimo tego że mogło się wydawać, iż niektórzy z nich żyli uczciwie. (O. Ludwik Blozjusz OSB, Zwierciadło duchowne).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Proszę was wśród łez, i zaklinam was na pamięć strasznego po śmierci sądu, abyście wytrwali w wyznawaniu wiary katolickiej. Zachowajcie przyrzeczenie uczynione na chrzcie św., żyjcie według przepisów wiary św., i unikajcie błędnowierców i ludzi innej religii, którzy chytrze i podstępnie wszczepiają w was jad swych nauk przewrotnych. – Biada tym, którzy się im uwieść dają i wpadną do obozu nieprzyjaciół Chrystusa. (Św. Eugeniusz, Biskup Kartaginy, List z wygnania do wiernych).

 

* * * * * * * * * * * * *

  

Cum diversae religiones opposita de Deo doceant, si quaelibet aeque vera, aeque bona, aeque Deo grata reputanda esset, Deus errorem approbare dicendus foret. Sic, v. gr., Catholici Christum tanquam Deum venerantur; Judaei vero eum ut malefactorem respuunt; si igitur utraque religio aeque vera, bona, et Deo grata exsisteret, tunc placeret Deo Christum simul ut Deum et ut malefactorem agnosci: quod absolute repugnat, cum Deus, summa veritas, nullum errorem approbare possit. Diversae igitur religiones nequeunt esse aequaliter verae; sed una sit vera, aliae falsae, oportet. (P. Ioannes Herrmann CSsR, Institutiones Theologiae Dogmaticae, T. I, editio septima, Lugduni-Lutetiae Parisiorum 1937, p. 79).

-------------------

Ponieważ różne religie głoszą przeciwstawne nauki o Bogu, dlatego jeśli każda religia byłaby uważana za równie dobrą, równie prawdziwą, równie miłą Bogu, wtedy należałoby stwierdzić, że Bóg zatwierdza błędy. Tak np. katolicy oddają cześć Chrystusowi jako Bogu; żydzi zaś odrzucają Go jako złoczyńcę; jeśli przeto każda z tych dwóch religii byłaby równie prawdziwa, równie dobra, i równie miła Bogu, wtedy podobałoby się Panu Bogu uznawanie Chrystusa zarówno za Boga jak i za złoczyńcę: co jest w całkowitej sprzeczności, ponieważ Bóg, który jest najwyższą prawdą, nie może zatwierdzać żadnego błędu. Zatem różne religie nie mogą być równie prawdziwe; lecz koniecznie jedna musi być prawdziwa, a inne fałszywe. (O. Jan Herrmann CSsR, Nauki Teologii Dogmatycznej, T. I, wydanie siódme, Lyon-Paryż 1937, s. 79).

 

* * * * * * * * * * * * *

  

Hoc autem scito, quod in novissimis diebus instabunt tempora periculosa: erunt homines seipsos amantes, cupidi, elati, superbi, blasphemi, parentibus non obedientes, ingrati, scelesti, sine affectione, sine pace, criminatores, incontinentes, immites, sine benignitate, proditores, protervi, tumidi, et voluptatum amatores magis quam Dei; habentes speciem quidem pietatis, virtutem autem ejus abnegantes. Et hos devita. (S. Paulus Apostolus, Epistula ad Timotheum secunda III, 1-5).

-------------------

A to wiedz, że w ostatnie dni nastaną czasy niebezpieczne. Będą ludzie sami siebie miłujący, chciwi, hardzi, pyszni, bluźniercy, rodzicom nieposłuszni, niewdzięczni, złośnicy, bez miłości przyrodzonej, nieprzejednani, potwarcy, niepowściągliwi, okrutni, nielitościwi, zdrajcy, krnąbrni, nadęci i rozkosze bardziej miłujący niźli Boga, mający wprawdzie pozór pobożności, lecz wyzbywający się jej mocy. I tych się wystrzegaj. (Św. Paweł Apostoł, List drugi do Tymoteusza III, 1-5).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Haereticum hominem post unam et secundam correptionem devita, sciens, quia subversus est, qui ejusmodi est, et delinquit, cum sit proprio judicio condemnatus. (S. Paulus Apostolus, Epistula ad Titum III, 10-11).

-------------------

Człowieka heretyka po pierwszym i drugim upomnieniu unikaj, wiedząc, iż kto taki jest, jest przewrotny i grzeszy, gdyż jest własnym sądem potępiony. (Św. Paweł Apostoł, List do Tytusa III, 10-11).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Aeternitatem cogita quisquis sapis;

Deo placere, dein juvare proximos,

Ecclesiam protegere, proterere haereses:

Hic finis esto, haec meta studiorum omnium.

(P. Philippus Labbeus SI)

-------------------

Wieczność miej na myśli ty, ktokolwiek myślisz.

Bogu się podobać, następnie wspierać bliźnich,

Kościół osłaniać, niszczyć herezje,

Ten cel niech będzie, ten kres wszelkich wysiłków.

(O. Filip Labbé SI)

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Firmissime tene, et nullatenus dubites, Verbum carnem factum eandem humanam carnem semper veram habere, qua de Virgine Verbum Deus natus est, qua crucifixus et mortuus est, qua resurrexit et in coelum ascendit, et in dextera Dei sedet, qua etiam venturus est judicare vivos et mortuos. (S. Fulgentius Ruspensis Episcopus, De fide ad Petrum. Caput XX)

-------------------

Jak najmocniej się tego trzymaj i bynajmniej nie wątp, iż Słowo, które ciałem się stało, ma zawsze to samo prawdziwe ciało ludzkie, w którym Bóg, Słowo, z Dziewicy się narodził, w którym był ukrzyżowany i w którym umarł, w którym zmartwychwstał i wstąpił do nieba i zasiada po prawicy Boga, w którym także przyjdzie sądzić żywych i umarłych. (Św. Fulgencjusz, Biskup Ruspe, O wierze do Piotra. Rozdział XX)

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Canon VI. Si quis dixerit, intolerantiam illam, qua Ecclesia catholica omnes religiosas sectas a sua communione separatas proscribit et damnat, divino iure non praecipi; aut de veritate religionis opiniones tantum, non autem certitudinem haberi posse; ideoque omnes sectas religiosas ab Ecclesia tolerandas esse; anathema sit. (Acta et Decreta SS. Concilii Vaticani (1870), Primum Schema Constitutionis dogmaticae de Ecclesia Christi)

-------------------

Kanon VI. Gdyby ktoś głosił, że owa nietolerancja, z jaką Kościół katolicki odrzuca i potępia wszystkie sekty religijne oddzielone od jego jedności, nie jest nakazana prawem Bożym, albo też kto by głosił, że w sprawach prawdy religijnej można urobić sobie sąd tylko prawdopodobny, a nie można mieć pewności i dlatego Kościół winien tolerować wszystkie sekty religijne, niech będzie wyklęty. (Akta i dekrety św. Soboru Watykańskiego (1870), Pierwszy projekt Konstytucji dogmatycznej o Kościele Chrystusowym)

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Necesse est profecto omnibus deinceps Catholicis, qui sese Ecclesiae matris legitimos filios probare student, ut sanctae sanctorum Patrum fidei inhaereant, adglutinentur, immoriantur, profanas vero profanorum novitates detestentur, horrescant, insectentur, persequantur. (S. Vincentius Lirinensis, Commonitorium adversus haereses. Tractatus Peregrini pro catholicae fidei antiquitate et universitate adversus profanas omnium haereticorum novitates, Caput XXXIII).

-------------------

Potrzeba więc, aby wszyscy nadal katolicy, którzy chcą uchodzić za prawdziwych synów matki Kościoła, zupełnie przylgnęli do świętej Ojców świętych wiary i w niej umierali, a bezbożnymi bezbożników nowościami się brzydzili, ich się lękali, nastawali na nie i takowe prześladowali. (Św. Wincenty z Lerynu, Napomnienie przeciwko herezjom. Rozprawa Pielgrzyma o starożytności i powszechności wiary katolickiej przeciw niezbożnym nowościom wszystkich kacerzy, Rozdz. XXXIII).

 

* * * * * * * * * * * * *

  

Pozwalać, by rozpleniały się błędy, a pragnąć prawdziwej wolności, to znaczy oszukiwać siebie i drugich... Fałsz stara się z początku żyć w zgodzie z prawdą; później prześladuje ją i gnębi; na koniec, gdy kłamstwem zwycięży, zaczyna miotać na nią obelgi. (O. Gabriel Paláu SI, Katolik uczynkiem i prawdą. Z hiszpańskiego oryginału przełożyli Jan Popiel i ks. J. Rostworowski SI. Kraków 1910, ss. 80. 81).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Ut soli soli oculos indulget aquila, ita unum cor hominis uni debetur Deo. In hoc habet omnia, extra quem nihil est omne, quod esse putatur: umbra boni, nec tam umbra quam deceptio. (S. Ignatius de Loyola).

-------------------

Jak orzeł ku samemu tylko słońcu zwraca swe oczy, tak jedno tylko serce człowieka jednemu należy się Bogu. W Nim ma wszystko, poza Nim niczym jest wszystko, cieniem tylko dobra, i nie tak cieniem, jak mamidłem. (Św. Ignacy Loyola).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Przyszliśmy na te nieszczęśliwe, a podobno już ostateczne czasy, w których i miłość w ludziach gaśnie, i Wiara ustaje, i nieprawość im dalej, tym bardziej rozszerza się, tak dalece, iż ludzie niby w odmęcie chodzą, nie wiedząc co czynić i której nauki trzymać by się mieli. Narodziło się wiele rozmaitych a sobie przeciwnych i sprośnych błędów, namnożyło się dosyć kacerzów, z których każdy swą naukę pismem i słowem Bożym zdobi i tak wielka jest ich już liczba, że ich trudno policzyć... Przeto błąd z błędu rośnie, którym tak się ludzie zatrwożyli, że nie wiedzą gdzie się udać, kogo słuchać mają, a tak wielu ich uwikłanych błędem na wieczne potępienie idzie, z wielkim szatańskim i członków jego kochaniem. (Ks. Walenty Kuczborski, Przedmowa do pierwszego wydania Katechizmu rzymskiego).

 

* * * * * * * * * * * * *

Mundum reformaturus a seipso incipiat, secus oleum ac operam perditurus. (S. Ignatius de Loyola).
-------------------
 
Zabierający się do poprawy świata, niech od siebie samego rozpocznie; inaczej praca jego daremna. (Św. Ignacy Loyola).

* * * * * * * * * * * * *

Jak mamy się modlić za prześladowców Kościoła, aby ta modlitwa była pożyteczną? Naucza nas tego sam Kościół, gdy mówi w Litanii do Wszystkich Świętych te słowa: Abyś nieprzyjacioły Kościoła świętego poniżyć raczył; Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie. – Otóż modląc się, aby niepowodzeniami zostali przyprowadzeni do niemożności czynienia złego i aby głęboko poniżeni, uczuli rękę Bożą, wyjednywamy im przez to samo poznanie swych błędów, nawrócenie i dobrą śmierć, gdyż ci nieszczęśliwi, jedynie przez poniżenia przychodzą do upamiętania. Jeżeli byśmy mogli wyprosić dla nich tę łaskę, wyrządzilibyśmy im największe dobrodziejstwo. (O. Brunon Vercruysse SI, Przewodnik prawdziwej pobożności czyli nowe praktyczne rozmyślania na każdy dzień roku o życiu Pana Naszego Jezusa Chrystusa, T. II. Lwów 1886, s. 44).

* * * * * * * * * * * * *

 

Firmissime tene, et nullatenus dubites, non omnes, qui intra Ecclesiam catholicam baptizantur, accepturos esse vitam aeternam, sed eos, qui percepto baptismate recte vivunt, id est qui se abstinuerunt a vitiis et concupiscentiis carnis. Regnum enim coelorum sicut infideles, haeretici atque schismatici non habebunt, sic catholici criminosi possidere non poterunt. (S. Fulgentius Ruspensis Episcopus, De fide seu de regula vere fidei ad Petrum. Caput XL).

-------------------
Jak najmocniej się tego trzymaj i bynajmniej nie wątp, iż nie wszyscy, którzy w Kościele katolickim są ochrzczeni, otrzymają życie wieczne, lecz ci, którzy po otrzymaniu chrztu żyją należycie, tj. ci, którzy się wstrzymują od występków i pożądliwości ciała. Jak królestwa niebieskiego nie będą mieli niewierni, heretycy i schizmatycy, tak też występni katolicy posiadać go nie mogą. (Św. Fulgencjusz Biskup w Ruspe († 533), O wierze czyli o regule prawdziwej wiary do Piotra. Rozdział 40).

 

* * * * * * * * * * * * *

Większa Europy połowa, hołdując Antychrystowi przybliżonemu, Królestwo Chrystusowe zagubić gotowa, dla dogodzenia planowi Jasnogrodzkiemu. Lecz ich zapewniam, iż rózga żelazna i Antychrysta wystroi na błazna, i im wszystkim łby pokruszy, tak mi Wiara Święta tuszy. (O. Karol Surowiecki OFM, Homilie rymowane. Wyjaśniające mistyczne sensa 2go Psalmu Dawida, uiszczonego do litery pod panowaniem dzisiejszego Filozofizmu, czyli bezbożniczej Oświaty. Ogłoszone Polskiej Publiczności w Roku 1822).

* * * * * * * * * * * * *

 

Homines transeunt: sed veritas Domini manet in aeternum. (Thomas a Kempis, De imitatione Christi, I. 5. 2).

-------------------

Ludzie przemijają; ale prawda Boża trwa na wieki. (Tomasz à Kempis, O naśladowaniu Jezusa Chrystusa, I. 5. 2).
 

* * * * * * * * * * * * *

Omnium divinorum divinissimum est cooperari Deo in salutem animarum. (S. Dionysius Areopagita).
-------------------

Ze wszystkich rzeczy Boskich najbardziej Boską jest współpracować z Bogiem na zbawienie dusz. (Św. Dionizy Areopagita).

* * * * * * * * * * * * *

Kto się nie chce opierać rozumowi i wewnętrznemu, wrodzonemu przeświadczeniu, ten musi przyznać, że pomiędzy tylu sprzecznymi religiami, tylko jedna może być prawdziwą... Chrystus jest Bogiem; Jego religia i Kościół są prawdziwymi, a wy wszyscy, czy to mahometanie, czy bałwochwalcy, czy żydzi, czy heretycy zginajcie kolana, skłaniajcie głowę i oddajcie Mu cześć. Jeżeli bowiem Bóg przyszedł na świat, przyjąwszy widzialną postać, to tym Bogiem jest Chrystus. (O. Paweł Segneri SI, O Bóstwie Chrystusowym).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Certis in causis silere quam loqui praestat, nec vindice opus est stylo, ubi sui ipsius vindex est veritas... Ranarum coaxatio lunae splendori nihil detrahit: nec tibi oberunt calumniae, si eas non tam verbis quam factis diluas. (S. Ignatius de Loyola).

-------------------

W pewnych razach lepiej jest milczeć, niż mówić: i nie potrzeba mścić się słowem, gdzie sama za siebie mści się prawda... Żab skrzeczenie, blasku księżyca nie zmniejsza; wiedz, że i tobie nie zaszkodzą oszczerstwa, jeśli je nie tak słowami, jak czynami usuwasz. (Św. Ignacy Loyola).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Est autem hic observandum, pertinaciam illam, quae Haereticum facit, non tam temporis diuturnitate, quam prava voluntatis dispositione esse aestimandam, ut recte probat Melchior Canus sup. [lib. 12. De locis theologicis,] cap. 9. Nam si quis sciens ac volens errori alicui ab Ecclesia damnato, tanquam Fidei catholicae contrario, una solummodo hora, aut etiam minori adhuc temporis spatio adhaereret, haud dubie Haereticus censendus esset. (Ludovicus Abelly, Episcopus Ruthenensis, Medulla Theologica, Pars I. Ratisbonae 1859, p. 66).

-------------------

Należy tu zauważyć, że ową uporczywość, która czyni kogoś heretykiem, należy stwierdzić nie tyle na podstawie dłuższego okresu czasu, jak na podstawie przewrotnego usposobienia woli, jak słusznie dowodzi Melchior Canus w dziele wyżej cytowanym [O miejscach teologicznych, księga 12], rozdz. 9. Albowiem jeśli ktoś świadomie i dobrowolnie przyjmuje chociażby w ciągu jednej godziny, albo nawet w jeszcze krótszym okresie czasu, jakiś błąd potępiony przez Kościół jako przeciwny Wierze katolickiej, to bez wątpienia należy uznać go za heretyka. (Bp Ludwik Abelly, Synteza Teologiczna, Część I. Ratyzbona 1859, s. 66).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Czy można większą zniewagę wyrządzić Chrystusowi, jak stawiając świętą wiarę chrześcijańską na równi z przewrotnością żydowską, z bezeceństwem muzułmańskim, z zabobonem pogańskim i bezbożną próżnością naturalizmu? Podobny amalgamat jest największą potwornością. Przyjmowanie obojętne wszelakiego rodzaju błędów potwornych dowodzi nędznej głupoty, nad którą nigdy dość ubolewać. Przez sam fakt niesprzeciwiania się żadnemu błędowi człowiek staje się winien popierania błędów wszystkich. (Papież Pius VI, Bulla Debito Apostolatus Nostri).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Wszystkie żywioły w sposób sobie właściwy dały świadectwo o przyjściu Stworzyciela swego: niebo wysłało gwiazdę cudowną przy Jego narodzeniu, morze utwierdziło się pod stopami Jego, słońce się zaćmiło, ziemia zadrżała, a skały się rozpadają przy śmierci Jego: otchłań oddaje swą zdobycz, rozwierają się groby i zmartwychwstają umarli; jedne tylko serca ludzkie, serca żydowskie, twardsze od skał, trwają niewzruszenie w swym zaślepieniu!.... (Św. Grzegorz Wielki).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Considera causam tot peccatorum: «Quia non crediderunt in me» (Joan. 16, 9). Nam in Haereticis, Ethnicis, et Judaeis infidelitas est fundamentum peccatorum: in malis Catholicis defectus vivae fidei, cum factis ostendunt, Christum non esse inspectorem judicemque peccatorum, et summo odio ea prosequentem, et pro iis abolendis passum. In te an sit tam viva fides, uti esse deberet, perpende, et ut sit, da operam. (P. Nicolaus Lancicius SI, De piis erga Deum et Coelites affectibus. Insinuatis in quaternis punctis meditationum pro singulis diebus totius anni. Oeniponte 1881, pp. 227-228).

-------------------

Uważ przyczynę tak wielu grzechów: «Iż nie uwierzyli we mnie» (Jan. 16, 9). Bo w heretykach, poganach, i żydach niewierność, jest fundamentem grzechów, w złych Katolikach niedostatek żywej wiary, gdy rzeczą, i uczynkiem pokazują, jakoby Chrystus nie patrzał na grzechy, i nie był ich Sędzią, jakoby się jemi najdoskonalej nie brzydził, jakoby dla ich zgładzenia nie ucierpiał. Patrz, czy się w tobie znajduje tak żywa wiara, jaka by miała być, a staraj się, aby taka była. (Ks. Mikołaj Łęczycki SI, Koło Rycerskie Rocznego Obrotu, Zbawiennymi Radami, albo codziennymi Medytacjami. Wilno 1727, s. 266).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Na ostatek, są heretykami, według wszystkich i najstarszych Doktorów Chrześcijańskich zdania i opisania; iż nauki i Tradycyj kościelnych odstępują, iż się Kościołowi powszechnemu rzymskiemu upornie sprzeciwiają... Stąd to za pewne idzie, że ci wszyscy, co się za Ewangelików mają, tak się wiele zbawieniem cieszyć mogą, jako Żydowie, Poganie, Turcy, i insi niewierni, póki się nie nawrócą przez prawą pokutę z różnych sekt i herezyj, do jedności wiary świętej powszechnego Kościoła, od którego się swawolnie oderwali. Albowiem Sektarze, mówi Paweł święty (Gal. 5), nie osiągną Królestwa Bożego. Nie mają nieszczęśliwi ludzie prawdziwego Sakramentu Ciała i Krwi Pana Chrystusowej; jedno przemierzłą a brzydliwą jakąś wieczerzę, bałwochwalstwo – bo chleb prosty za Boga Luteranowie chwalą gdy komunikują – zdradę a oszukanie nędznych a zwiedzionych ludzi. Nie mają żadnej ofiary zwierzchnej: nie mają prawdziwego słowa Bożego: nie mają wiary, nadziei, miłości i inszych cnót gruntownych Chrześcijańskich: nie mają zgoła żadnej ofiary wnętrznej i duchownej: uczynki dobre lekce sobie poważają: a jeśli które czynią, nie są im we złej wierze przed Panem Bogiem ku zbawieniu płatne i pomocne. Czymże Pana Boga ubłagają? jako Mu i czym powinną cześć i chwałę wyrządzać będą? a iż żadna religia bez ofiary nigdy nie była, jakąż Mu ofiarę, żadnej nie mając, oddadzą? jako się w tej niezbożności żyjąc onej ostatniej wieczerzy zbawienia wiecznego spodziewają? O opłakany stanie takich ludzi! o przeklęta pycho i hardości, jako ich wiele na wieczne potępienie zawodzisz! (Prymas Polski Stanisław Karnkowski, Arcybiskup Gnieźnieński, Kazanie o wieczerzy Zborów Luterskich, Pikardskich, Zwingliańskich, Kalwińskich i Nowochrzczeńskich).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Obi. III. Secundum doctrinam Christi caritas est, qua homo placet Deo. Ergo quidquid credit, salvus erit, dummodo caritatem habeat.

 

Resp. Nego suppositum argumentationis. Nemo caritatem Dei habere potest, qui non credit, quae Deus credenda proponit. «Qui non credit, iam iudicatus est» (Io. 3, 18). S. Ioannes, qui adeo commendat caritatem, scribit: «Haec est victoria, quae vincit mundum, fides nostra. Quis est, qui vincit mundum, nisi qui credit, quoniam Iesus est Filius Dei» (I Io. 5, 4 sq.). (P. Christianus Pesch SI, Compendium Theologiae dogmaticae. Tomus I. Friburgi Brisgoviae MCMXXXV, p. 85).

-------------------

Zarzut: Według nauki Chrystusa miłość jest tym, przez co człowiek podoba się Bogu. Zatem w cokolwiek człowiek wierzy, będzie zbawiony, byleby tylko miał miłość.

 

Odpowiedź: Zaprzeczam podstawie argumentacji. Nie może mieć miłości Boga nikt, kto nie wierzy w to, co Bóg podaje do wierzenia. «Kto nie wierzy, już osądzony jest» (J. 3, 18). Św. Jan, który tak bardzo zaleca miłość, pisze: «To jest zwycięstwo, które zwycięża świat: wiara nasza. Któż jest, co zwycięża świat, jeśli nie ten, kto wierzy, że Jezus jest Synem Bożym» (I J. 5, 4-5). (O. Christian Pesch SI, Kompendium Teologii dogmatycznej. Tom I. Fryburg w Bryzgowii 1935, s. 85).

 

* * * * * * * * * * * * *

 

Nunc ut quaecunque hactenus dicta sunt in breve compendium redigamus, illud in summa colligimus, nullam prorsus esse concilii potestatem in eum, qui iure sit Pontifex. Et quamvis tria sint, in quibus prima fronte aliud videri possit, primum ubi plures de Pontificatu contendunt, alterum ubi Pontificis electio est irrita, tertium ubi fuerit haereticus Pontifex: horum tamen nihil conclusioni nostrae obsistit. Nam et in eo, quod primo diximus, ubi non apparet quis sit Pontifex perinde est ac si non esset, cum non esse et non apparere paria esse iudicentur. Quod autem secundo loco tractatum est, qui legitime non est electus, is neque Pontifex appellari meretur, nec Pontificia subnixus est autoritate. Is denique, qui in haeresim lapsus contumaciter in prava opinione perseverat, ne inter Pontifices quidem numeratur. Quae omnia evidentissimis rationibus et maximorum virorum autoritatibus, superius ita ostendimus, ut plura addere superfluum videatur. (Ioannes Hieronymus Cardinalis Albanus, Libri de potestate Papae et Concilii nouissima editio multis aucta lucubrationibus eiusdem autoris. Cum amplissimo repertorio. Venetiis MDLXI (1561), Prima pars, n. 214, p. 83).

-------------------

Teraz abyśmy wszystko co dotychczas zostało powiedziane zebrali w krótkie podsumowanie, to treściwie podajemy, że sobór nie ma absolutnie żadnej władzy nad tym, kto jest prawowitym Papieżem. A chociaż są trzy przypadki, w których na pierwszy rzut oka co innego może się wydawać (pierwszy: kiedy liczni pretendenci spierają się o godność Papieską przypisując ją sobie; drugi: kiedy wybór Papieża jest nieważny; trzeci: kiedy byłby heretycki Papież), to jednak żaden z tych przypadków nie stoi na zawadzie naszej konkluzji. Albowiem na początku stwierdziliśmy, że wtedy, kiedy jasno nie okazuje się kto jest Papieżem, mamy do czynienia z taką samą sytuacją, jak gdyby Papieża nie było, gdyż za to samo jest uważane nieistnienie (non esse) co i nieokazywanie się (non apparere). Natomiast na drugim miejscu omawiane było, że kto nie jest prawowicie wybranym, ten ani nie zasługuje na nazywanie go Papieżem, ani nie posiada autorytetu władzy Papieskiej. Następnie zaś, że kto popadłszy w herezję uporczywie pozostaje w błędnym przekonaniu, ten nie może już dalej być zaliczany w poczet Papieży. Wszystkiego tego powyżej dowiedliśmy oczywistymi racjami i za pomocą autorytetu wielkich mężów w ten sposób, że wydaje się zbędną rzeczą dodawać coś więcej. (Jan Hieronim kardynał Albani, Księga o władzy Papieża i Soboru. Najnowsze wydanie powiększone licznymi rozprawami tegoż autora. Wraz z obszernym indeksem. Wenecja 1561, Część pierwsza, n. 214, s. 83).