WYKŁAD
NAUKI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ
ŚW. ROBERT KARD. BELLARMIN SI
BISKUP I DOKTOR KOŚCIOŁA
––––––––
ROZDZIAŁ XVI
O GRZECHACH I O NAŁOGACH W OGÓLNOŚCI
UCZEŃ. Ponieważ jużeście nas nauczyli o cnotach, o dobrych uczynkach, ażebyśmy je spełniali; nauczcież nas jeszcze o grzechach i o nałogach, abyśmy ich unikali. A najprzód co jest grzech?
NAUCZYCIEL. Grzech jest dobrowolnym uczynkiem, albo też dobrowolnym opuszczeniem przeciwko Prawu Bożemu. Z tego określenia okazuje się jasno, iż aby był grzech, potrzeba trzech rzeczy. Najprzód, potrzeba iżby to był jaki uczynek, lub też jakie opuszczenie; i tak np. bluźnienie jest uczynkiem, a niesłuchanie Mszy jest opuszczeniem. Po wtóre, potrzeba aby ten uczynek lub to opuszczenie było przeciw Prawu Bożemu; bo Prawo Boże jest prawidłem dobrego postępowania, jak sztuka murarska np. jest prawidłem dobrego murowania: i jako murarz nie jest dobrym murarzem, jeśli nie muruje podług sztuki murarskiej; tak człowiek nie żyje dobrze i nie jest dobrym, jeśli nie postępuje podług Prawa Bożego. A zaś przez Prawo Boże rozumie się nie tylko Prawo które Bóg dał sam przez się, to jest Dziesięcioro Bożego Przykazania; lecz nadto i te wszystkie Prawa, które nam daje przez Papieża i innych przełożonych naszych tak duchownych jako i świeckich; bo oni są sługami Bożymi, i mają władzę od Boga. Po trzecie, potrzeba aby ten uczynek lub to opuszczenie było dobrowolne, bo to co się czyni bez zezwolenia woli, nie jest grzechem: i tak, gdy kto bluźni nie doszedłszy jeszcze do rozumu, albo śpiąc, albo nie wiedząc iż wyrazy które wymawia są bluźnierstwem; naówczas nie masz grzechu, bo nie masz zezwolenia woli.
U. Zrozumieliśmy dobrze co jest grzech; powiedzcież nam jeszcze, co jest nałóg?
N. Nałóg jest nawyknieniem do grzechu, nabytym przez częste grzeszenie. I tak np. bluźnić jest grzechem, a być bluźniercą jest nałogiem. Kto ma nałóg, grzeszy zuchwalej i z upodobaniem.
U. Czy grzech jest bardzo złą rzeczą?
N. Jest złem największym, jakie tylko być może, a nawet jest złem jedynym; bo jedynie grzech jest złem samym w sobie, złem bezwzględnym, zupełnym, i bardziej jak co bądź innego nie podobającym się Bogu. Co się stąd jasno okazuje, iż Bóg nie waha się zepsuć i zniweczyć najszlachetniejszych dzieł swoich, na ukaranie w nich grzechu. Gdyby Król jaki miał naczynie ze srebra lub złota najpiękniejsze i najdroższe, które by sobie wielce upodobał, a gdyby w tym naczyniu znalazł płyn tak smrodliwy, iżby go kazał wraz z tym naczyniem wrzucić w głąb morza, pewnie byście powiedzieli, iż ów Król ma ten płyn w największej nienawiści. Owóż, Bóg uczyniwszy sobie dwa najkosztowniejsze naczynia, jedno jakoby ze srebra, drugie jakoby ze złota, to jest człowieka i Anioła; a znalazłszy w nich potem najsmrodliwszy płyn grzechu, wzgardził nimi; i w głąb piekła na wieczną nędzę wrzucił wszystkich Aniołów, którzy zgrzeszyli, i co dzień w to miejsce wiecznego zatracenia wrzuca tych wszystkich ludzi, którzy umierają w grzechu: a nawet za grzechy świata spuścił potop na ziemię i wygładził wszystkich ludzi, oprócz Noego i rodziny jego, którzy byli sprawiedliwi.
U. Ile jest rodzajów grzechu?
N. Dwa: pierwszy z nich nazywa się grzechem Pierworodnym, drugi Uczynkowym; a ten ostatni jest dwojaki, Śmiertelny i Powszedni.
–––––––––––
Wykład Nauki Chrześcijańskiej, ułożony z rozkazu Klemensa VIII Papieża, przez kardynała Roberta Bellarmina. Na polski język przetłumaczony i w Propagandzie wydany, w Rzymie 1844. Ku większej chwale Bożej, i ku zbawieniu bliźnich przedrukowany, ss. 170-172.
( PDF )
© Ultra montes (www.ultramontes.pl)
Powrót do spisu treści dzieła św. Roberta Bellarmina pt.
POWRÓT DO STRONY GŁÓWNEJ: